Δύο από τα απαραίτητα «συστατικά» της παραδοσιακής χριστουγεννιάτικης ατμόσφαιρας συνδυάζει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών για τη (διπλή) Χριστουγεννιάτικη Συναυλία της που γίνεται, με την ευγενική υποστήριξη της Γερμανικής Πρεσβείας στην Αθήνα, το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου και την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου (20.30), στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Τα παραμύθια και τις ιστορίες. Και φυσικά τη μουσική.

Για τα πρώτα η Κ.Ο.Α. ανέτρεξε στη συλλογή των παραμυθιών των Αδελφών Γκριμμ και στο αριστουργηματικό λογοτεχνικό σύμπαν του Κάρολου Ντίκενς. Από την πρώτη επέλεξε τρία παραμύθια, «συμβατά» με τις γιορτές: Το χρυσό κλειδί, Τα καλικαντζαράκια και τον Καλικαντζαράκο. Κι απ΄τον Ντίκενς τι άλλο θα επέλεγε από την κλασική νουβέλα «Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα», έτσι όμως όπως τη «διάβασε» ο σύγχρονος Γερμανός συνθέτης Χένρικ Άλμπρεχτ, μετατρέποντάς την σε ένα ομώνυμο μουσικό παραμύθι. Αυτό θα «αφηγηθεί» στο δεύτερο μέρος της συναυλίας η Ορχήστρα, υπό τη μουσική διεύθυνση του Νίκου Χαλιάσα, αλλά κι ο καλός ηθοποιός Γεράσιμος Γεννατάς.

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας αφιερώνεται σε ατμοσφαιρικές μουσικές δημιουργίες από το γερμανικό κόσμο, γεμάτες κατάνυξη και μελωδικότητα, με εμβόλιμα τα παραμύθια-που κι αυτά παραδίδονται στο αφηγηματικό ταλέντο του Γεννατά. Το μουσικό μέρος περιλαμβάνει: Την Εισαγωγή από την όπερα Das Christ-Elflein (Το ξωτικό των Χριστουγέννων) του Χανς Πφίτνσερ. Τη Sinfonia από το ορατόριο «Μεσσίας» του Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ. Και αποσπάσματα από τη Δεύτερη και την Τρίτη ορχηστρική Σουίτα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ.

Μπορεί ένα μεγάλο μέρος του έργου του Γερμανού συνθέτη Χανς Πφίτσνερ να μην είναι σήμερα ευρέως γνωστό και δημοφιλές, αλλά για ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, ο Πφίτσνερ υπήρξε ένας ιδιαιτέρως δραστήριος και δημιουργικός συνθέτης, αρχιμουσικός και παιδαγωγός. Μεταξύ άλλων το 1906 έγραψε και τη σκηνική μουσική για το θεατρικό παραμύθι της Ίλζε φον Σταχ Το ξωτικό των Χριστουγέννων, που παρουσιάστηκε στο Μόναχο τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς. Αργότερα ο Πφίτσνερ επεξεργάστηκε εκ νέου τη σύνθεσή του ως όπερα, που ανέβηκε στη Δρέσδη, το Δεκέμβριο του 1917. Τα επόμενα χρόνια ο ίδιος διηύθυνε συχνά τη συμφωνική εισαγωγή της όπερας, που εκτιμήθηκε πολύ και από διάσημους αρχιμουσικούς όπως ο Μάλερ ή ο Όττο Κλέμπερερ.

Το διάσημο ορατόριο του «Μεσσίας» γράφτηκε από τον Χαίντελ πάνω σε λιμπρέτο του Τσαρλς Τζέννενς, το καλοκαίρι του 1741, μέσα σε ελάχιστες μόνο μέρες. Παρότι μάλιστα σήμερα είναι ταυτισμένο με τη γιορτή των Χριστουγέννων αρχικώς προοριζόταν να παιχτεί κατά την περίοδο του Πάσχα. Και πράγματι παίχτηκε πρώτη φορά στο Δουβλίνο, τον Απρίλιο του 1742, γνωρίζοντας θριαμβευτική επιτυχία, που παραμένει σταθερή ως σήμερα.

Η αρίθμηση των τεσσάρων σωζόμενων ορχηστρικών Σουιτών του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ δεν σχετίζεται με τη σειρά σύνθεσής τους, αν και αυτή δεν μπορεί να προσδιοριστεί με μεγάλη ακρίβεια. Η Τρίτη Σουίτα γράφτηκε μάλλον το 1731, ενώ η Δεύτερη κατά τα έτη 1738-1739. Αυτές οι συλλογές Χορών, προορίζονταν κατά πάσα πιθανότητα για το Collegium Musicum της Λειψίας, έναν σύλλογο (νέων κυρίως) εκτελεστών μουσικής, που έδινε συναυλίες στο Καφέ του Γκότφρηντ Τσίμερμαν. Οι συγκεκριμένοι Χοροί που επέλεξε η Κ.Ο.Α. για τη συναυλία της, φανερώνεται η πιο ανάλαφρη πτυχή του έργου του μεγάλου Κάντορα, που είναι πιο κοντά στο χαρμόσυνο πνεύμα των Χριστουγέννων.

Γεννημένος το 1969 στην Κολωνία ο, πολυβραβευμένος, Χένρικ Άλμπρεχτ σπούδασε στη Μουσική Ακαδημία της γενέτειράς του πιάνο, αρμονία και σύνθεση. Αφοσιώθηκε στην τελευταία από το 2005 καθιερώνοντας μάλιστα ένα ξεχωριστό είδος σύνθεσης δικής του εμπνεύσεως, κατά το οποίο πρωτότυπη συμφωνική μουσική και αφήγηση συνεργάζονται για την δραματουργική αναβίωση κλασικών έργων της παγκόσμιας λογοτεχνίας, Με αυτό το πνεύμα έχει επεξεργαστεί μουσικά έργα, όπως είναι ο Πινόκιο, Το Φάντασμα του Κάντερβιλ, Ο πόλεμος των κουμπιών και ο Πήτερ Παν. Για το έργο του «Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα» ο ίδιος επισημαίνει: «Αναμφίβολα θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει τα «Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα» ως την πιο διάσημη χριστουγεννιάτικη ιστορία του κόσμου. Στην ιστορία αποτυπώνεται με υποδειγματικό τρόπο το πώς η γιορτή των Χριστουγέννων μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα μίας αλλαγής στις καρδιές μας. Κι έτσι, το 2012 στην επέτειο από την συμπλήρωση 200 χρόνων από την γέννηση του Τσαρλς Ντίκενς, ήταν χαρά μου να επεξεργαστώ το περίφημο χριστουγεννιάτικο παραμύθι του για αφηγητή και ορχήστρα..»

Να διευκρινίσουμε ότι ενώ αρχικώς η Χριστουγεννιάτικη συναυλία της Κ.Ο.Α. είχε προγραμματιστεί για τις 18 Δεκεμβρίου, η αυξημένη ζήτηση υπαγόρευσε την ανάγκη προσθήκης μίας ακόμα συναυλίας, ένα 24ωρο νωρίτερα, δηλαδή και στις 17 Δεκεμβρίου

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ

ΧΑΝΣ ΠΦΙΤΣΝΕΡ (1869–1949)
Εισαγωγή από την όπερα Das Christ-Elflein (Το ξωτικό των Χριστουγέννων), έργο 20

ΓΚΕΟΡΓΚ ΦΡΗΝΤΡΙΧ ΧΑΙΝΤΕΛ (1685–1759)
Sinfonia από το ορατόριο «Μεσσίας»

ΓΙΟΧΑΝ ΣΕΜΠΑΣΤΙΑΝ ΜΠΑΧ (1685–1750)
Από τη Σουίτα για ορχήστρα αρ.3 σε ρε μείζονα, BWV 1068
Gavotte I, II
Gigue

Από τη Σουίτα για ορχήστρα αρ.2 σε σι ελάσσονα, BWV 1067
Bourrée
Badinerie

Διάλειμμα

ΧΕΝΡΙΚ ΑΛΜΠΡΕΧΤ (γεν. 1969)
Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα, ένα μουσικό παραμύθι βασισμένο στην ομώνυμη νουβέλα του Ντίκενς

Αφήγηση: Γεράσιμος Γεννατάς
Μουσική Διεύθυνση: Νίκος Χαλιάσας