Η παράσταση «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, σε μετάφραση Κ.Χ. Μύρη και σκηνοθεσία Μόνικα Κολοκοτρώνη, που ανεβάζει ο Θεατρικός ‘Ομιλος Ερμιονίδας στην σκηνή του Πολυχώρου Πολιτισμού ARTίκι “Μαράικε Ηλιού Ντε Κόνινγκ”, εντάσσεται ως προφεστιβαλική του 3ου Φεστιβάλ Θεάτρου Ερμηνείες στην Ερμιονίδα (7 Αυγούστου – 4 Σεπτεμβρίου 2016).

ΥΠΟΘΕΣΗ

Οι «Εκκλησιάζovσες», η προτελευταία από τις σωζόμενες έντεκα κωμωδίες του Αριστοφάνη, διδάχθηκε πρώτη ανάμεσα σε κείνες που παραστάθηκαν το 392 ή 391 π.χ.

Η Πραξαγόρα μεταμφιεσμένη σε άντρα, βγαίνει από το σπίτι της προτού χαράξει. Φτάνουν και άλλες γυναίκες. Το σχέδιο τους είναι, έτσι όπως ήρθαν μεταμφιεσμένες, να καταλάβουν πρωί – πρωί την Εκκλησία του Δήμου και να ψηφίσουν τη μεταβίβαση της εξουσίας από τους άντρες στις γυναίκες. Η Πραξαγόρα που κυριαρχεί ανάμεσα στις Αθηναίες, τις εξασκεί με αυστηρότητα για το ρόλο που πρόκειται να παίξουν, και κάνει μια γρήγορη ανασκόπηση της τότε εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής κατάστασης.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Οι γυναίκες ξεκινούν για την Πνύκα. Ο Βλέπυρος βγαίνει από το σπίτι του φορώvrας αναγκαστικά τα ρούχα της Πραξαγόρας, μιάς και αυτή φόρεσε τα δικά του. Ο γείτονάς του αναζητάει κι αυτός μάταια τα ρούχα του. Ο φίλος του Βλέπυρου ο Χρέμης, γυρίζοvrας από τη συνέλευση, του περιγράφει πως στην εκκλησία του Δήμου εμφανίστηκε πρωτοφανές πλήθος πολιτών και ψήφισε νόμο οι άνδρες να παραδώσουν την εξουσία στα χέρια των γυναικών.

Οι γυναίκες γυρίζουν θριαμβευτικά. Ο Βλέπυρος αγανακτισμένος ζητάει εξηγήσεις από τη γυναίκα του Πραξαγόρα. Αυτή, αφού καθησυχάσει τις υποψίες του για την πρωινή της εξόρμηση, του εκθέτει το πρόγραμμά της, που περιλαμβάνει την κοινοκτημοσύνη υλικών αγαθών και γυναικών με όλα τα επακόλουθα.

Ενθαρρυνόμενη από το Χορό η Πραξαγόρα, πείθει τον Βλέπυρο και το φίλο του για υπακοή στην απόφαση. Ο Χρέμης, ως νομιμόφρων πολίτης, ετοιμάζεται να παραδώσει τα υπάρχοντά του, ενώ ένας άλλος, τον αποπαίρνει και προσπαθεί να τον πείσει για την αναποτελεσματικότητα των νέων μέτρων.

Μια γυναίκα – κήρυκας καλεί όλους τους πολίτες σε κοινό γεύμα. Μια κοπέλα και μια γριά παραβγαίνουν στα Ερωτικά τραγούδια, περιμένοvrας εραστή.

Εμφανίζεται ένας νεαρός φίλος της κοπέλας. Προτού όμως μπορέσει να μπεί στο σπίτι της, τον αρπάζει η γριά και ζητά τα δικαιώματά της που της δίνει το νέο καθεστώς. Δύο άλλες, πιό γριές και άσχημες, εμφανίζονται και απαιτούν η καθεμιά για τον εαυτό της τον νέο, που υποχρεώνεται από το Νόμο να υποκύψει στις αξιώσεις τους πριν χαρεί την αγαπημένη του. Τέλος, μια δούλα αναζητά τον Βλέπυρο για να πάνε όλοι μαζί με το Χορό, στο συμπόσιο της γιορτής.

Σημείωμα Σκηνοθέτη

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Θεατρικό  Όμιλο  Ερμιονίδας και στον Δημήτρη Σίδερη, για την εμπιστοσύνη τους και για την ευκαιρία που μου δίνουν να φαντάζομαι και να δημιουργώ εικόνες, μέσα από τα μεγάλα έργα της σύγχρονης δραματουργίας και του αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Οι Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη, ήταν γυναίκες που αποφάσισαν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους, για να την κάνουν καλύτερη, ευκολότερη και πιο ανθρώπινη.  Έτσι κι εμείς, ακολουθώντας το θέατρο, επιλέγουμε για τη ζωή μας την ομάδα, τη δημιουργία, την έκφραση, την επικοινωνία, το πάθος, την αγάπη για την κάθε στιγμή και το παιχνίδι. Ας  παίξουμε…

Μόνικα Κολοκοτρώνη, Ιούλιος  2016

Κώστας Γεωργουσόπουλος … για τον Αριστοφάνη

Ο Αριστοφάνης σχεδίαζε τις κωμωδίες του πάνω σε μια λαϊκότατη φόρμουλα «πολιτικής» σκέψης, γνωστή ως τις μέρες μας πάνω στο απλό σχήμα του υποθετικού λόγου που σημαίνει το μη πραγματικό: «αν συνέβαινε το Χ, θα είχαμε τα Ψ (Ω ή Ζ) γεγονότα». Τι θα συνέβαινε αν κάποιος αποφάσιζε σε καιρό πολέμου, να εγκατασταθεί ανάμεσα στους εμπολέμους, να ανακηρύξει ανεξάρτητο κράτος και να εμπορεύεται και με τους δυο αντιπάλους ή τι θα συνέβαινε, αν ίδρυαν κράτος τα πουλιά ή αν απείχαν ερωτικά οι γυναίκες ή αν αναλάμβαναν τις εξουσίες της πόλης ή αν αποφάσιζε κάποιος να ξαναφέρει στη γη κάποιον πεθαμένο ποιητή (και ποιόν;) ή αν ξαφνικά έβλεπε ο τυφλός Πλούτος; Τι θα συνέβαινε σε μια πόλη που δυναστεύεται από ένα δημαγωγό, αν κάποια στιγμή εμφανιζόταν, κάποιος πιό αδίστακτος, πιό αλιτήριος και πιό απατεώνας απ’ αυτόν;

 

Το σχήμα είναι ακόμη ζωντανό και ως πολιτική «φυγή» και ως καλλιτεχνικό ερέθισμα. Λειτουργεί σε λαϊκό επίπεδο (αν ήμουν εγώ στα πράγματα … ), σε ποιητικό (η «λύσις» που θα έφερναν «οι βάρβαροι» ) και σε στενά θεατρικό. Από το τσίρκο ως την κομμέντια ντελλ’ άρτε και από το Μολιέρο ως τον Σαρλώ, δηλαδή η μεγάλη περιπέτεια της κωμωδίας δένεται και λύνεται μ’ αυτό το υποθετικό σχήμα. Εδώ, νομίζω, πως εντοπίζεται και η διαφορά ανάμεσα στη σάτιρα και την κωμωδία. Η σάτιρα υποθέτει το πραγματικό και την απλή σκέψη, ακόμη και την αόριστη επανάληψη. Η κωμωδία υποθέτοντας το μη πραγματικό, ανατρέπει και υπονομεύει κάθε πιθανή πραγματικότητα. Η σάτιρα είναι πολιτικότερη, η κωμωδία διαρκέστερη. Ο Αριστοφάνης δεν είναι μεγάλος ποιητής γιατί έγραψε θαυμάσια λυρικά κομμάτια, «είναι» μεγάλος ποιητής, γιατί δημιούργησε ποιητικές πραγματικότητες, μίλησε, δηλαδή, για προσεχείς πληροφορίες. Γι’ αυτό είναι επίκαιρος πάντα.

Κώστας Γεωργουσόπουλος, (Κλειδιά και Κώδικες Θεάτρου. Ι), Εκδ. ΕΣΤΙΑ 1982

Σημείωμα του Προέδρου

Το ραντεβού με τον  Αριστοφάνη  μπορεί να καθυστέρησε λίγο, μα είναι πια γεγονός. Ο πατέρας της κωμωδίας συγκαταλέγεται πλέον στους συγγραφείς με τους οποίους τόλμησε να αναμετρηθεί ο Θεατρικός μας Όμιλος, αποκομίζοντας σε όλους μας, παίζοντες και μη, εμπειρίες μοναδικές και ανεπανάληπτες. Θέλω πρώτον απ’ όλους να ευχαριστήσω τον κ. Κώστα Γεωργουσόπουλο για την έξοχη μετάφρασή του, που  ευγενικά  μας την  παραχώρησε δωρεάν και η  οποία μας βοήθησε να μεταφέρουμε ένα τέτοιο κείμενο στα καθημερινά, χωρίς να χάσει το μεγαλείο του. Θέλω να ευχαριστήσω τη Μόνικα Κολοκοτρώνη, σταθερή  αξία πλέον του Ομίλου μας,  για την ευφάνταστη σκηνοθεσία της και να την καλωσορίσω στο μαγικό και ιδιαίτερα απαιτητικό κόσμο του Αριστοφάνη. Θέλω να ευχαριστήσω το Μαέστρο Τάκη Μανιάτη για την καίρια συμβολή του στο μουσικό καμβά της παράστασης και τον  Ίωνα τον Ξυπολιά για τους λειτουργικούς φωτισμούς του, που συμβάλλουν τα μέγιστα στο εικαστικό κομμάτι της παράστασης. Θέλω να ευχαριστήσω όλους τους ηθοποιούς που παίρνουν μέρος στην παράσταση και ιδιαιτέρως  να καλωσορίσω τους νέους. Θέλω να ευχαριστήσω όλα τα μέλη του Θ.Ο.Ε. για τη συμβολή τους στη διατήρηση και την εξέλιξη του ονείρου μας, σε συνθήκες αντίξοες και την κ. Μαράικε Ηλιού Ντε Κόνινγκ, για τη διακριτική της παρουσία και τη μεγάλη της προσφορά. Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω το κοινό της Ερμιονίδας, εγχώριο και περιοδικό, που από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, την πίστεψε και την εμψυχώνει με την παρουσία του, για να ανθίσει και να καρπίσει, σε πείσμα των καιρών.

Δημήτρης Ι. Σίδερης, Πρόεδρος Θεατρικού Ομίλου  Ερμιονίδας