Θα μετέτρεπες το μισό καθιστικό σου σε κήπο για να έχεις τα δικά σου βιολογικά προϊόντα; Γκρεμίζοντας έναν τοίχο στο σπίτι, μπορεί να νιώσεις πιο ελεύθερος; Θα νοίκιαζες ένα δωμάτιο στο σπίτι σου, για να μη νιώθεις μοναξιά; 18 επιστήμονες και καλλιτέχνες, 9 διαφορετικά σπίτια, 3 θεματικές ενότητες, μια μεγάλη ερευνητική δράση που φιλοδοξεί να απαντήσει στα παραπάνω και όχι μόνο ερωτήματα: Επανακατοικήσεις.

Τη Δευτέρα 6 Ιουνίου 2016, στη Μικρή Σκηνή της Στέγης, η αρχιτεκτονική συναντά τη ζωή που αλλάζει και ένας μεγάλος διάλογος για το ρόλο της στη διαμόρφωση της καθημερινότητας των ανθρώπων και  των αναγκών τους, τη σχέση της με το design, αλλά και τη δυνατότητα της δομικής της παρέμβασης στα κοινωνικά στερεότυπα, ανοίγει, μέσα από μια διαφορετική ημερίδα, που πραγματοποιείται από τον Σύνδεσμο Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση.

Η ΔΡΑΣΗ

Από το 2013 μέχρι σήμερα μια ομάδα από αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες και κοινωνικούς ανθρωπολόγους συνεργάστηκε εθελοντικά, προερχόμενη από τον Σύνδεσμο Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση, με στόχο τη διερεύνηση ζητημάτων κατοίκησης και επανακατοίκησης του κέντρου της Αθήνας. Σε αυτό το πλαίσιο, μετά από ανοιχτή πρόσκληση, επιλέχθηκαν 9 χαρακτηριστικά διαμερίσματα του κέντρου της Αθήνας, τα οποία κατοικούνται και ανασχεδιάστηκαν. Άνθρωποι με προσωπικές και διαφορετικές ιστορίες, που περιλαμβάνουν το χώρο τους, τους οικογενειακούς τους δεσμούς, αλλά και τα όνειρά τους, την προσωπικότητα και την κουλτούρα τους, άνοιξαν τις πόρτες του σπιτιού τους και ενέπνευσαν την ομάδα εργασίας να ξαναδεί συνολικά τα διαμερίσματά τους, για να τα αναδιαμορφώσει λειτουργικά σύμφωνα με τις συγκεκριμένες κατά περίπτωση ανάγκες, υιοθετώντας διαφορετικής έντασης και τύπου παρεμβάσεις.

Οι αρχιτέκτονες, οι καλλιτέχνες και οι κοινωνικοί ανθρωπολόγοι της ομάδας επισκέφτηκαν τα επιλεγμένα σπίτια, τα φωτογράφησαν, τα αποτύπωσαν και πήραν ποιοτικές συνεντεύξεις από τους κατοίκους τους. Στη συνέχεια εκπόνησαν παραδειγματικές μελέτες αναμόρφωσης των επιλεγμένων κατοικιών επιχειρώντας κάθε παράδειγμα να μπορεί να γενικευτεί σε ευρύτερο αρχιτεκτονικό και πολιτισμικό ζήτημα που αφορά την κατοίκηση στο κέντρο της πόλης.

ΟΙ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ

Μέσα από την έρευνα Επανακατοικήσεις αναδείχθηκαν τρεις κυρίαρχες θεματικές στις οποίες εντάσσονται οι 9 μελέτες – προτάσεις, που θα παρουσιαστούν στην Ημερίδα της Δευτέρας 6 Ιουνίου:

Η πρώτη αφορά σε μια νέα σχέση ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο, ανάμεσα δηλαδή στα ιδιόκτητα διαμερίσματα και τους κοινόχρηστους χώρους των πολυκατοικιών, τα δώματα, τα κλιμακοστάσια, τους διαδρόμους κίνησης.

Η δεύτερη αφορά στην οικειοποίηση της φύσης μέσα από φυτεύσεις, βρώσιμες καλλιέργειες δίπλα ή και μέσα στο σπίτι, αλλά και μια πιο ρευστή διαχείριση του ορίου ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό χώρο της κατοικίας.

Η τρίτη θεματική αφορά στις ενδοοικογενειακές σχέσεις και το πώς αυτές επηρεάζουν αλλά και επηρεάζονται από τις χωρικές δομές της κατοίκησης: πώς μπορούμε να διαχειριστούμε σπίτια φορτισμένα με αναμνήσεις από οικογένειες των οποίων η δομή έχει πλέον αλλάξει; Ή πώς η διαφορετικότητα των ανθρώπων μπορεί να υπερβεί δομές κατοίκησης που αναπαράγουν στερεοτυπικά οικογενειακά σχήματα;

Η ΟΜΑΔΑ

Υπεύθυνη της δράσης είναι η αρχιτέκτονας, Μυρτώ Κιούρτη.

Επιστημονικός σύμβουλος της δράσης είναι ο καθηγητής θεωρίας της αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Παναγιώτης Τουρνικιώτης.

Την ομάδα αποτελούν οι:

Ηώ Πάσχου -φωτογράφος

Παυλίνα Σπανδώνη -ανθρωπολόγος /σύμβουλος κοινωνικής πολιτικής

Αγγελική Παρασκευοπούλου -αρχιτέκτονας τοπίου

Αντώνης Κιουρκτσής – αρχιτέκτονας/βιομηχανικός σχεδιαστής

Λία Πέτρου -εικαστικός, Αγγελική Σβορώνου -εικαστικός/φωτογράφος

Τζίνα Σκιαδά -αρχιτέκτονας/ανθρωπολόγος

και οι αρχιτέκτονες:

Όλγα Βενετσιάνου

Γιάννης Γράος

Μέλπω Δάνου

Βλάσης Καραγιάννης

Στέλλα Κάτση

Σοφία Κιούση

Αλέξανδρος Κιτρινιάρης

Νίκος Πατσαβός

Διονυσία Τριανταφύλλου