Αύριο γίνομαι είκοσι χρονών – Αλέν Μαμπανκού: Κριτική βιβλίου

Χωρίς το μαγικό ελιξίριο της ειρωνείας είναι δύσκολο κανείς να αφηγηθεί με τρόπο αφοπλιστικό μια απλή καθημερινή ιστορία κι ο Αλέν Μαμπανκού φαίνεται πως το γνωρίζει αυτό καλύτερα από τον καθένα.

Από τον Δημήτρη Στεφανάκη

Ο Κογκολέζος σταρ της σύγχρονης γαλλόφωνης λογοτεχνίας επιστρατεύει το προσωπείο της παιδικότητας σ’ ένα μυθιστόρημα που ο τίτλος του  ̶ “Αύριο γίνομαι είκοσι χρονών” – φλερτάρει με την ιδέα της ενηλικίωσης. Αποτελεί επίτευγμα ο τρόπος με τον οποίο ο αφηγηματικός φακός περιπλανάται στα τοπία της παιδικής ηλικίας, σε μια ήπειρο που συμβολίζει την παιδική ηλικία της ανθρωπότητας. Η συνεχής χρήση ενεστώτος χρόνου είναι μια ευφυής συνθήκη χάρις στην οποία οι λεπτομέρειες μεγεθύνονται στο μικροσκόπιο της μνήμης. Η αθωότητα και η επιτηδευμένη αφέλεια του κειμένου αποδεικνύει ακόμη μια φορά πως η καλή λογοτεχνία δεν γράφεται με τυμπανοκρουσίες της γλώσσας και φωνασκίες των ιδεών.

Όταν μάλιστα αυτή η αθωότητα και η αφέλεια του ύφους φτάνουν στο απόγειό τους προκύπτουν σκηνές αριστουργηματικές όπως αυτή με τον «γάμο» του αφηγητή με την Καρολίν ή η παρακολούθηση της συναυλίας μέσα από μια τρύπα στον τοίχο. Την ίδια στιγμή υπάρχει μια σατιρική διάθεση απέναντι στα γεγονότα της επίσημης Ιστορίας από τα οποία αρδεύεται η καθημερινότητα. Πρόσωπα όπως ο αιμοσταγής Αμίν Νταντά ή ο ταλαίπωρος Σάχης της Περσίας καθίστανται ισότιμοι χαρακτήρες του μυθιστορήματος.   

Το μυθιστόρημα του Αλέν Μαμπανκού, «Αύριο γίνομαι είκοσι χρονών», είναι η έκφραση του αφρικανικού μαγικού ρεαλισμού, χωρίς ωστόσο να επικεντρώνεται στο αφηγηματικό χάος. Αντιθέτως ο αναγνώστης αποκομίζει μια αναβαθμισμένη εικόνα της πολύπαθης ηπείρου για την οποία οι περισσότεροι πολίτες των αναπτυγμένων κρατών έχουν μια εντελώς λανθασμένη ιδέα.

Στην απόλαυση του σπαρταριστού αυτού κειμένου συμβάλλει ασφαλώς και η επιτυχέστατη μετάφραση της Αναστασίας Γιαννακοπούλου και της Κατερίνας Σπυροπούλου. Η μεταγραφή κάθε λέξης, κάθε φράσης, κάθε επεισοδίου στη γλώσσα μας γίνεται με γλωσσική ακρίβεια αλλά και μια φυσικότητα που σου δημιουργεί προς στιγμήν την ψευδαίσθηση ότι διαβάζεις πρωτότυπο κείμενο.

Το βιβλίο του Αλέν Μαμπανκού, Αύριο γίνομαι είκοσι χρονών, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εξάντας.