Στον Στρατή Πασχάλη το βραβείο μεταφρασμένης ποίησης “Άρης Αλεξάνδρου”

Tο βραβείο Άρης Αλεξάνδρου, το οποίο έχει θεσπίσει το περιοδικό Τα Ποιητικά, απονέμεται φέτος για τρίτη χρονιά, με την υποστήριξη της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα. Έχει στόχο να υποστηρίξει τη μετάφραση της ποίησης, της οποίας η εκδοτική τύχη είναι συχνά αβέβαιη. Αυτό ακριβώς επιβεβαιώνει και η φετινή παραγωγή στο πεδίο της μεταφρασμένης ποίησης, η οποία λόγω κρίσης βαίνει μειούμενη.

Η φετινή κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από τον ποιητή και διευθυντή του περιοδικού Φρέαρ Δημήτρη Αγγελή, την επίκουρη καθηγήτρια θεωρίας και πράξης της μετάφρασης ΑΠΘ και κριτικό λογοτεχνίας Τιτίκα Δημητρούλια, τον ποιητή, δοκιμιογράφο και μεταφραστή Γιώργο Μπλάνα, τον ποιητή, πεζογράφο και δοκιμιογράφο Κώστα Παπαγεωργίου και τον επίκουρο καθηγητή μετάφρασης-μεταφρασεολογίας ΑΠΘ και μεταφραστή Κωνσταντίνο Παλαιολόγο εξέτασε τη μεταφραστική παραγωγή του 2013 και κατέληξε σε έναν σύντομο κατάλογο με πολύ καλές μεταφράσεις:

Kalfopoulou, Adrianne, Ξένη, ξένο, ξενιτιά, μτφ. Κατερίνα Ηλιοπούλου, Μελάνι, 2013.

Milosz, Czeslaw Έσχατα ποιήματα, μτφ. Πάβεου Κρούπκα-Γιώργος Πετρόπουλος, Momentum, 2013.

Montale, Eugenio Ημερολόγιο του ’71, μτφ. Νίκος Αλιφέρης, Άγρα, 2013.

Noël, Bernard, Περαστικός απ’ τον Άθω, μτφ. Στρατής Πασχάλης, Γαβριηλίδης, 2013.

Peixoto, Jose Luis, Ποιήματα, μτφ. Νίκος Πρατσίνης, Γαβριηλίδης, 2013.

Το βραβείο απονεμήθηκε στον ποιητή και μεταφραστή Στρατή Πασχάλη, για τη μετάφραση του εκτενούς ποιήματος του Μπερνάρ Νοέλ, Περαστικός απ’ τον Άθω. Ο Μπερνάρ Νοέλ (1930), πολύ σημαντικός γάλλος ποιητής και στοχαστής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος και κριτικός, γράφει μια πεζόμορφη ποιητική σύνθεση για την εμπειρία του στο Άγιο Όρος το 1994, ηθελημένα άρρυθμη, την οποία περιγράφει στον Ντομινίκ Σαμπιερό, με τον οποίο συνομιλεί στο επίμετρο, ως σημειώσεις της καθημερινότητας σε ενδεκασύλλαβους στίχους που πραγματώνουν μια ποίηση-νέα πίστη.

Η θραυσματική, ασυνεχής μορφή του ποιήματος, η οποία διαφυλάσσει τον πυρήνα του νοήματός του ανοίγοντάς το την ίδια στιγμή στον κόσμο, δημιουργεί πολυσύνθετες δυσκολίες στον μεταφραστή: λέξης, στίξης, ρυθμού, διατήρησης της αμφισημίας, απόδοσης της συνδήλωσης και του πολλαπλού νοήματος, σεβασμού στην ποιητική μορφή. Το πραγματωμένο έργο δείχνει πόσο γόνιμη μπορεί είναι η αφοσίωση στο ξένο κείμενο και μεταφέρει ακέραιη την κατασκευή, παρά την αλλαγή στα υλικά.

Στην ομιλία του, ο μεταφραστής ανέδειξε μια ακόμη πτυχή της σύνθεσης αυτής, εντάσσοντάς την στη διαχρονική και κρίσιμη συνομιλία των ξένων ποιητών και στοχαστών με την Ελλάδα, η οποία μέσα στην παρούσα κρίση έχει πολλά να μας πει.

Στην τελετή βράβευσης παρευρέθηκε, μεταξύ άλλων πολλών, ο Μισέλ Βόλκοβιτς, «πρεσβευτής» της ελληνικής λογοτεχνίας και της ποίησης ειδικότερα, στη Γαλλία. Στην ομιλία του υπογράμμισε το ειδικό βάρος της ελληνικής ποίησης σήμερα στο εξωτερικό, επισημαίνοντας τον νέο φιλελληνισμό που αναπτύσσεται στις μέρες μας και τη σημασία της μετάφρασης στον πολύμορφο διάλογο της Ελλάδας με τους άλλους.

Η απονομή έγινε στις 8 Ιουνίου στο βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Γκοβόστη, στο πλαίσιο της τελευταίας συνάντησης Ποιητικών Διαλόγων De Profundis του περιοδικού, η οποία ολοκλήρωσε με επιτυχία έναν κύκλο συναντήσεων, στο πλαίσιο του οποίου αναπτύχθηκε γόνιμος διάλογος για την ποίηση, ενώ οι καλεσμένοι ποιητές, αλλά και οι παρευρισκόμενοι, είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν ποιήματά τους.