Τιτάν – Γερμανοί Ρομαντικοί ΙV: από την ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Ένας μεγάλος, ρομαντικός έρωτας ήταν η κινητήριος δύναμη για την σύνθεση από τον Ρίχαρντ Βάγκνερ των Πέντε τραγουδιών σε ποίηση της Ματθίλδης Βέζεντονκ και από τον Γκούσταβ Μάλερ της «τιτάνιας» Πρώτης Συμφωνίας του.

Τα έργα συνυπάρχουν στο πρόγραμμα της συναυλίας που θα δώσει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών την Παρασκευή 6 Μαρτίου, στις 20.30, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, υπό τη μουσική διεύθυνση του διακεκριμένου Γερμανού αρχιμουσικού, βιολιστή και παιδαγωγού Κρίστοφ Πόππεν, ο οποίος επιστρέφει στο πόντιουμ της Ορχήστρας λίγους μήνες μετά την κατά κοινή ομολογία εξαιρετική περυσινή του συναυλία. Σολίστ η εξαίρετη Γερμανίδα μεσόφωνος Χενριέτε Γκέντε που θα ερμηνεύσει τα αισθησιακά τραγούδια του Βάγκνερ.

Μετά την εξέγερση της Δρέσδης (Μάιος του 1849) ο Ρίχαρντ Βάγκνερ και η τότε σύζυγός του, Μίννα, διέφυγαν στην Ελβετία. Εκεί, στη Ζυρίχη του 1851, γνωρίστηκαν και συνδέθηκαν φιλικά με τον Γερμανό επιχειρηματία  Όττο Βέζεντονκ και τη γυναίκα του Ματθίλδη. Μεταξύ του Βάγκνερ και της Ματθίλδης, που έτρεφε βαθύ θαυμασμό για το έργο του, υπήρξε ερωτική έλξη. Αν και αυτή δεν εξελίχθηκε ποτέ σε ερωτική σχέση, αρκούσε για να εμπνεύσει την σύνθεση από τον Βάγκνερ τον χειμώνα του 1857-58 πέντε τραγουδιών πάνω σε ποίηση της νέας του «μούσας», με συνοδεία πιάνου. Ο ίδιος ο Βάγκνερ ενορχήστρωσε μόνον το τελευταίο (με τίτλο«Träume» δηλαδή «Όνειρα»), ενώ τα υπόλοιπα τραγούδια έτυχαν κατά καιρούς διαφόρων ενορχηστρώσεων, μεταξύ άλλων και αυτής του Καρλ Στύμπερ. Σ΄αυτή την εκδοχή θα ακουστούν στη συναυλία της 6ης Μαρτίου.

Αρχιμουσικός της Όπερας του Κάσελ το 1884 ο Γκούσταβ Μάλερ βίωσε έναν αποτυχημένο έρωτα για τη σοπράνο Γιοχάννα Ρίχτερ, που στάθηκε αφορμή για τη σύνθεση του πρώτου του φωνητικού κύκλου, με τίτλο «Τα Τραγούδια του Οδοιπόρου».  Θέματα από αυτό τον κύκλο χρησιμοποιήθηκαν και στην Πρώτη του Συμφωνία, τη δημιουργία της οποίας κινητοποίησε μία άλλη ερωτική περιπέτεια του συνθέτη, το 1886 με τη Μάριον Ματθίλδη φον Βέμπερ. Το Νοέμβριο του 1889 ο συνθέτης διηύθυνε στη Βουδαπέστη την πρώτη εκτέλεση του συμφωνικού του έργου, στο οποίο ο ίδιος  έδωσε αργότερα το γενικό προσωνύμιο «Τιτάν», που παραπέμπει στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ζαν Πωλ(καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Γερμανού ρομαντικού συγγραφέα Πάουλ Φρήντριχ Ρίχτερ). Η Συμφωνία είναι πάντως πράγματι «τιτάνια» τόσο ως προς τις ορχηστρικές δυνάμεις όσο και προς το συναισθηματικό και νοηματικό της εύρος.

Το πρόγραμμα

ΡΙΧΑΡΝΤ ΒΑΓΚΝΕΡ (1813–1883)
Πέντε τραγούδια σε ποίηση της Ματθίλδης Βέζεντονκ
Der Engel (Ο Άγγελος)
Stehe still! (Μείνε ήσυχη!)
Im Treibhaus (Στο θερμοκήπιο)
Schmerzen (Πόνοι)
Träume (Όνειρα)

ΓΚΟΥΣΤΑΒ ΜΑΛΕΡ (1860–1911)
Συμφωνία αρ.1 «Τιτάν»

Σολίστ: Χενριέτε Γκέντε, μεσόφωνος
Μουσική διεύθυνση: Κρίστοφ Πόππεν

Tης συναυλίας θα προηγηθεί (στις 19:45) δωρεάν εισαγωγική ομιλία, για τους κατόχους εισιτηρίων.

Με την ευγενική υποστήριξη της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.