Βιβλίο: Το κινητό παιχνιδάδικο – Edmund Crispin

Αν αναζητάτε το επόμενο βιβλίο σας όπως θα αναζητούσατε έναν περίπατο σε έναν κήπο με μελωδίες και μυρωδιές εποχής, έχω να σας πω πως είστε πάρα πολύ κοντά.

Από τον Γιάννη Αντωνιάδη

Αρκεί να διαβάσετε όσα θα επακολουθήσουν και τότε θα έχετε πιάσει και τον τράγο από το κέρατο αλλά και τον μίτο της Αριάδνης από την άκρη του και δεν θα θέλετε να τον αφήσετε. Είναι εντυπωσιακά αποκαλυπτικό να έρχεται ένας συγγραφές της τάξης του Κρίσπιν και να παρασύρει με την ορμή του λόγου του και της γραφής του το είδος που ονομάζουμε καλό αστυνομικό μυθιστόρημα. Τέτοια λυρικότητα, θεατρικότητα και ποιητικότητα δύσκολα ο καθένας από εμάς συναντά στα αναγνώσματά του, τελικά τα βιώματα και τα διαβάσματα πριν κανείς γράψει κάτι είναι το Α και το Ω και ας μην θέλουν κάποιοι σήμερα να το παραδεχτούν αράζοντας και φτιάχνοντας παζλ λέξεων για να πουν στο τέλος πως συνέθεσαν μυθιστόρημα, μα τι απατηλή ψευδαίσθηση και τι πλάνη οικτρά πλανώνται!

Επιστρέφοντας στο θέμα μας, γιατί τα πράγματα εδώ είναι πολύ παιχνιδιάρικα, ο Κρίσπιν με μία μοναδική πένα άλλου αρώματος και άλλης αυθεντικότητας πλάθει μία ιστορία βγαλμένη από το θέατρο του Σαίξπηρ, τον οποίο και συνεχώς εκθειάζει με τις αναφορές του, έναν αστυνομικό μύθο που πατάει πάνω σε ακούσματα βαγκνερικά και όχι μόνο σαν να παίζει μπάντα όταν κανείς βυθίζεται στο μυθιστόρημα και προσπαθεί να λύσει τον γρίφο που ο ίδιος με μανιέρα ζωγράφου της Αναγέννησης μας καλεί να αποκρυπτογραφήσουμε. Το μπαούλο του Κρίσπιν με τα κρυμμένα μυστικά είναι καλά κλεισμένο, κλειδαμπαρωμένο θα έλεγα και ο υμνητικός μου λόγος προς εκείνον μόνο από υποχρέωση δεν διακατέχεται. Είναι ο ίδιος ποιητής του λόγου και της έκφρασης, εμπνευστής και κελευστής μαζί της ίντριγκας, του μυστηρίου και μίας λαβυρινθικού τύπου σύλληψης αστυνομικής πλοκής. Εμπλέκει ποιητές της Αναγέννησης, τον Yeats και τον Pope αλλά και πατώντας στον δάσκαλο των δασκάλων τον Έντγκαρ Άλαν Πόε όπως ακριβώς θα έκανε ένας αθλητής του άλματος εις ύψος που μοχθεί να πετύχει την δική του ιδιαίτερη επίδοση. Στρώνει χαλίκια και βότσαλα στο Λονδίνο της δεκαετίας του 1930 για να σβήσει τα ίχνη, τα οποία ο ίδιος μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε για να έρθουμε πιο κοντά στην ιστορία που μας επιφυλάσσει.

Τυπικά βρετανικό το χιούμορ του βιβλίου αυτού κρύβει πτυχές άγνωστες και ενδόμυχες του συγγραφέα και ως φίλος της Αγκάθα Κρίστι βαδίζει στην ίδια περίοδο στα χνάρια της με διαφορά πως είναι από τα άγνωστα αριστουργήματα του είδους που έστω και αργά εμείς ως αναγνώστες γινόμαστε κοινωνοί. Σκωπτικό και ειρωνικό το πλέγμα των ευφυολογημάτων του, εξαίσιας ομορφιάς οι χαρακτήρες που διαμορφώνει και μας τους εναποθέτει ως κέρινα ομοιώματα που ξεπήδησαν από το μουσείο της Μαντάμ Τισό, πρόσωπα σμιλεμένα και λαξευμένα που θυμίζουν κάτι από Ηρακλή Πουαρό και κάτι από Σέρλοκ Χόλμς, κυρίως όμως «Κρισπινωτά» για να μιλάω με όρους δικούς του προσδίδοντας την δική του απαράμιλλη σφραγίδα όπως η αράχνη χτίζει τον δικό της ιστό, ο οποίος δείχνει να μοιάζει με τον ιστό της διπλανής αλλά στην ουσία δεν έχει καμία ομοιότητα και παρασύρει στο διάβα του τα δικά του θύματα. Έτσι ακριβώς και ο ευφυέστατος όσο και πολυμήχανος κύριος Κρίσπιν, μέσα σε μία θάλασσα γεγονότων που πλημμυρίζει την σκέψη μας και άλλες φορές βρίσκει νηνεμία και άλλες τρικυμία αλληλένδετων περιστάσεων, καταφέρνει να σαγηνεύσει το κοινό του, εμένα δηλαδή και κατά προέκταση εσάς που θα τον διαβάσετε στη συνέχεια αφήνοντάς μας μία μυρωδιά βροχερής και συννεφιασμένης όσο και σκοτεινιασμένης ατμόσφαιρας κινούμενοι μέσα στα σοκάκια μίας άλλης εποχής που έφυγε ανεπιστρεπτί και όμως καταγράφεται με περισσή γλαφυρότητα και γραφικότητα μέσα στις λέξεις του γλωσσοπλάστη Κρίσπιν.

Δεν έχω το δικαίωμα να πω περισσότερα, τα λόγια είναι πολύ περιττά και ανώφελα όταν το περίπλοκο της εξιχνίασης ενός εγκλήματος σε μία γωνιά της αγγλικής πρωτεύουσας εμπλέκει έναν ποιητή ανερχόμενο πλην τίμιο και αγωνιζόμενο να καταξιωθεί, έναν καθηγητή που μάχεται να αναλάβει χρέη ντετέκτιβ με όποια μέσα διαθέτει και δύναται να χρησιμοποιήσει για να φτάσει στα ίχνη του δολοφόνου και να αποδειχθεί πως έκαστος στο είδος του και ο καθηγητής στους φόνους, γηραιές κυρίες που με μία φρεσκάδα δεύτερης διαλογής μιας και τα χρόνια φρόντισαν για αυτό, πρωταγωνιστούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε ένα σκηνικό αιματοβαμμένο αλλά και πνευματικά λαμπερά εμποτισμένο. Τέτοιες φιγούρες που τόσο λάτρευαν οι βρετανοί συγγραφείς θα συναντήσετε εντός και εκτός των τειχών, μιας και πλείστες οι παραπομπές σε στίχους και φράσεις σαιξπηρικών ηρώων που αναδεύουν έναν αέρα και μία ευωδιά καλοκαιρινής νυκτός και δράττομαι του λογοπαιγνίου για να σας καθησυχάσω και να σας ενημερώσω ταυτόχρονα πως το βιβλίο αυτό ενδείκνυται σοβαρά για αποδράσεις παραλίας. Και αυτό διότι όταν οι διπλανοί και παρακείμενοι λουόμενοι θα λασπώνουν σε ιστορίες χιλιοειπωμένες και χιλιοειδωμένες εσείς θα ξελασπώνετε έξυπνα και ευχάριστα επώδυνα αναζητώντας με πάθος τον κωδικό που ξεκλειδώνει το χρονοντούλαπο που ο Κρίσπιν με μαεστρία φρόντισε να σας καταχωνιάσει. Μην ξεχνάτε πως το παιχνιδάδικο είναι κινητό και θέλει την προσοχή σας!

Το βιβλίο του Edmund Crispin με τίτλο “Κινητό παιχνιδάδικο”, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άγρα.