ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ  ΤΟΥ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ  ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΤΙΤΑΝΙΑ ΑΠΟ 4 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013.

 

«ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ»

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Kurt Maetzig

Σενάριο: Willi Bredel, Michael Tschesno-Hell

Πρωταγωνιστούν: Günther Simon, Hans-Peter Minetti, Erich Franz, Erika Dunkelmann

Μουσική: Wilhelm Neef

Σύνοψη

Αυτή η ιστορική-βιογραφική ταινία ξεκινάει τις πρώτες μέρες του Νοέμβρη του 1918 στο δυτικό μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου πολέμου. Ο Τέλμαν, ένας νεαρός στρατιώτης, θέλει να πάρει μέρος στις συγκρούσεις που γίνονται στο Αμβούργο στο πλευρό των συντρόφων του. Δεδομένου ότι η επανάσταση απειλείται από την προδοσία των δεξιών Σοσιαλδημοκρατών και από τον κατακερματισμό της εργατικής τάξης, προσπαθεί επίμονα να ενώσει τους εργάτες.

Η Γερμανία ήταν από τους ηττημένους του Α΄ ιμπεριαλιστικού Παγκόσμιου Πολέμου. Η εξέγερση των ναυτών του γερμανικού στόλου στο Κίελο, το Νοέμβρη του 1918, αποτέλεσε θρυαλλίδα για την έξοδο της Γερμανίας από τον πόλεμο. Τα επαναστατικά γεγονότα στη Γερμανία κράτησαν βασικά έως το Γενάρη του 1919 και κατέληξαν με ήττα της επανάστασης. Η καθοριστική έλλειψη ήταν πως δεν υπήρχε Κομμουνιστικό Κόμμα,  Το ιδρυτικό συνέδριο του ΚΚ Γερμανίας πραγματοποιήθηκε λίγο πριν από την ήττα της επανάστασης. . Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας πρωτοστάτησε στη δολοφονία των ηγετών της επανάστασης Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ και στη σφαγή των εργατών. Κατάφερε να απομονώσει τους κομμουνιστές (Σπαρτακιστές), αξιοποιώντας το γεγονός ότι έλεγχε τα συνδικάτα, ενώ βρισκόταν σε αγαστή συνεργασία με τους κρατικούς μηχανισμούς και το γενικό επιτελείο στρατού, ακριβώς για να καταπνίξουν την επανάσταση που το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα παρίστανε ότι υπεράσπιζε. Υπό τις διαταγές του σοσιαλδημοκράτη υπουργού Νόσκε δημιουργήθηκαν τα ένοπλα τμήματα «Φράικοπς» που έπνιξαν στο αίμα την επανάσταση.

Με την επανάσταση του 1918-1919 εκθρονίστηκε ο Κάιζερ Γουλιέλμος ΙΙ, πραγματοποιήθηκαν εκσυγχρονισμοί στο καπιταλιστικό γερμανικό κράτος, διαμορφώθηκε τυπική κοινοβουλευτική δημοκρατία που ονομάστηκε «δημοκρατία της Βαϊμάρης». Έτσι, με δεδομένους τους περιορισμούς που έθεταν οι συνθήκες σε βάρος της ηττημένης από την Αντάντ Γερμανίας, της επιτράπηκε να έχει στρατό τη «Ράιχσβερ», με εσωτερική αποστολή το χτύπημα του επαναστατικού κινήματος.

Όλη η περίοδος από το 1919 -1923 χαρακτηρίζεται από όξυνση της ταξικής πάλης, απόπειρες πραξικοπημάτων, απεργιακούς αγώνες κλπ. Η δραστηριότητα της εργατικής τάξης δε σταμάτησε, ενώ το ΚΚ Γερμανίας είχε πλέον συγκροτηθεί κι έκανε τα πρώτα του βήματα. Το πρώτο παγγερμανικό συνέδριο των επαναστατικών εργοστασιακών επιτροπών που έγινε το Νοέμβρη του 1922 διακήρυξε την ανάγκη να σχηματιστεί εργατική κυβέρνηση και να οπλιστεί η εργατική τάξη. Στην ηττημένη Γερμανία είχαν επιβληθεί πολεμικές αποζημιώσεις 132 δισεκατομμυρίων χρυσών μάρκων, τις οποίες δεν μπορούσε να αποπληρώσει, Στις 11 Γενάρη 1923 100.000 γαλλικά και βελγικά στρατεύματα κατέλαβαν τη βιομηχανική περιοχή του Ρουρ. Αυτά τα γεγονότα έφεραν παραπέρα επιδείνωση της ζωής της εργατικής τάξης του Ρουρ, αλλά και ολόκληρης της Γερμανίας. Σε διάφορες περιοχές της Γερμανίας ξέσπασε μεγάλο κύμα απεργιακής πάλης για τα εργατικά δικαιώματα. Η πάλη έπαιρνε και το χαρακτήρα ένοπλης αντιπαράθεσης ανάμεσα σε εργατικά τμήματα και σε ένοπλες ομάδες οργανωμένες από το αστικό κράτος. Το Μάη του 1923 υπήρχαν στη Γερμανία 300 «προλεταριακές εκατονταρχίες» και στην εργατική πρωτομαγιά παρέλασαν στο Βερολίνο 25 χιλιάδες ένοπλα μέλη αυτών των ομάδων.

Τα κρατίδια Σαξονία και Θουριγγία ήταν βιομηχανικά κέντρα με ισχυρό εργατικό κίνημα και κυβερνούνταν από τους σοσιαλδημοκράτες.  Με διαταγή του σοσιαλδημοκράτη προέδρου Φρ. Εμπερτ, 60 χιλιάδες στρατός της Ράιχσβερ συγκεντρώθηκε στα σύνορα της Σαξονίας και στις 20 Οκτώβρη 1923 εισέβαλε στη Λειψία, τη Δρέσδη και άλλες πόλεις. Η ηγεσία του ΚΚ Γερμανίας είχε αντιφατική πολιτική. Ταλαντευόταν ανάμεσα στην αναγκαιότητα οργάνωσης της εξέγερσης και στη συμμαχία με τους σοσιαλδημοκράτες. Έτσι, ενώ στην αρχή υπήρξε κατεύθυνση της ΚΕ για οργάνωση εξεγέρσεων σε όλα τα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα της Γερμανίας, αυτή η απόφαση στη συνέχεια πάρθηκε πίσω. Οι εργάτες των ναυπηγείων του Αμβούργου είχαν αποφασίσει για ένοπλη εξέγερση ως αντιπερισπασμό σε περίπτωση εισβολής της Ράιχσβερ στη Σαξονία. Στις 23 Οκτώβρη με την καθοδήγηση της Κομματικής Οργάνωσης του Αμβούργου και επικεφαλής τον Ερνστ Τέλμαν η εξέγερση ξεκίνησε. Το Αμβούργο ήταν η μοναδική πόλη που προχώρησε η εξέγερση. Έτσι στις 25 Οκτώβρη με αυστηρή πειθαρχία οι εξεγερμένοι υποχώρησαν συντεταγμένα από την ένοπλη πάλη.

Παρά την περίοδο της τρομοκρατίας που ακολούθησε και την απαγόρευση του ΚΚ Γερμανίας (23 Νοέμβρη 1923), η θέληση της εργατικής τάξης δε λύγισε και ο Τέλμαν έγραψε ότι η εξέγερση του Αμβούργου ήταν χίλιες φορές πιο καρποφόρα και πολύτιμη για τους ταξικούς αγώνες από μια υποχώρηση χωρίς να πέσει τουφεκιά.

 Όπως αποδείχτηκε λίγα χρόνια αργότερα, σε συνθήκες νέας οικονομικής κρίσης, όξυνσης της ταξικής πάλης και προετοιμασίας για ένα νέο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, το γερμανικό κεφάλαιο επέλεξε ως λύση τη στήριξη του εθνικοσοσιαλισμού ως πιο αυθεντικού εκφραστή των συμφερόντων του.

Έρνστ Τέλμαν (16 Απριλίου 1886 – 18 Αυγούστου 1944)

Ο Έρνεστ Τέλμαν γεννήθηκε στο Αμβούργο στις 16 Απριλίου 1886. Ήταν Γερμανός εργάτης και πολιτικός. Υπήρξε ηγέτης του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

Στις 15 Μαΐου 1903 έγινε μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Από το 1904 μέχρι το 1913 εργάστηκε ως θερμαστής σε φορτηγό πλοίο. Τον Ιανουάριο του 1915 επιστρατεύτηκε και πολέμησε μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο δυτικό μέτωπο. Μια μέρα πριν από την επιστράτευσή του παντρεύτηκε την Rosa Koch.

Όταν τον Μάρτιο του 1917 ο πόλεμος άρχισε να δημιουργεί σχίσμα στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, προσχώρησε στο Aνεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Kόμμα (USPD), όπου συγκεντρώθηκαν οι αντίθετοι του πολέμου. Τον Μάρτιο του 1919 έγινε πρόεδρος της τοπικής οργάνωσης του USPD στο Αμβούργο. Αγωνίστηκε και κατάφερε τον Νοέμβριο του 1920 την προσχώρηση του τοπικού USPD στο κομμουνιστικό κόμμα KPD. Σαν εκπρόσωπος του κόμματος πήρε το καλοκαίρι του 1921 μέρος στην Τρίτη Διεθνή, όπου γνώρισε τον Λένιν. Στις 30 Οκτωβρίου 1925 ψηφίστηκε πρόεδρος του κόμματος και διαδέχτηκε την Ruth Fischer.