Το Megaron Plus σε συνεργασία με τις εκδόσεις Κέδρος παρουσιάζουν αφιέρωμα στα 50 χρόνια παρουσίας του συγγραφέα στα γράμματα και τη συλλεκτική επανέκδοση του εμβληματικού του έργου, «Η Φανέλα με το Εννιά».

Ομιλητές: Μένης Κουμανταρέας, Τίτος Πατρίκιος, Αντιγόνη Βλαβιανού, Σταύρος Ξαρχάκος.

«Μένης Κουμανταρέας – 50 χρόνια παρουσίας στα γράμματα» στο Μέγαρο Μουσικής
Τρίτη 16 Οκτωβρίου και ώρα 19:00.

Ογδόντα χρόνια ζωής, πενήντα χρόνια γραφής, 22 βιβλία, μια επίμονη και  πολυποίκιλη τοιχογραφία της αθηναϊκής πραγματικότητας σε δεκαετίες κρίσιμες και μοιραίες για την πολυσύνθετη αστική  ταυτότητά μας.

Ο Μένης Κουμανταρέας διένυσε μια μεγάλη διαδρομή, αταξίδευτος πέρα από τα αθηναϊκά τείχη και  παρέδωσε μια πολυεπίπεδη διάγνωση των κοινωνικών νοοτροπιών που παρέμεναν αδήλωτες, με γλώσσα ελλειπτική, καθόλου πληθωρική και με τέχνη υποτονική, μακριά από δηλώσεις και αποκαλύψεις.

Το Megaron Plus σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Κέδρος τιμά, την Τρίτη 16 Οκτωβρίου και ώρα 19:00 το απόγευμα, τον «κατ’ εξοχήν και κατ’ εξακολούθησιν αθηναιογράφο», όπως  αυτοπροσδιορίζεται, με ένα συμπόσιο, το οποίο συμπίπτει και με την συλλεκτική επανέκδοση του μυθιστορήματός του, « Η Φανέλα με το Εννιά», ένα ελληνικό best seller, που το 1986 αποτύπωσε τη μεταμορφωτική για την Ελλάδα δεκαετία του 80, κατάφερε να απεγκλωβιστεί από το χρόνο και να παραμείνει  επίκαιρο και διαρκές. Η μεταφορά του στον κινηματογράφο από τον Παντελή Βούλγαρη, το 1988, το μετέτρεψε και σε μια οπτική μαρτυρία εποχής.

Γι αυτή τη διαδρομή με τα πολλά επεισόδια, θα μιλήσουν ο συγγραφέας, ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, ο συνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος και η Αντιγόνη Βλαβιανού, Καθηγήτρια-Σύμβουλος Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας.

Ο Μένης Κουμανταρέας γεννήθηκε το 1931, στην Πλατεία Βικτωρίας, έναν τόπο που δεν εγκατέλειψε ουσιαστικά ποτέ και έκανε την είσοδό του στη λογοτεχνία με «Τα Μηχανάκια», το 1962, σε στιγμή που στην επικράτεια αυτή κυριαρχούσε  η προηγούμενη γενιά, «μια κάστα λογοτεχνών που έριχναν τη σκιά τους βαριά επάνω μας», όπως λέει ο ίδιος.

Από τα «Μηχανάκια», στο «Αρμένισμα» του 1967, στην «Κυρία Κούλα» του 1978 και στη «Φανέλα με το Εννιά» του 1986, ο Κουμανταρέας συνθέτει τη δική του λογοτεχνική ταυτότητα, σε παράλληλη πορεία με πεζογράφους που ρίχνουν τη δική τους φρέσκια ματιά και καταγράφουν μια κοινωνική δυσφορία, που προκαλεί πρόσφατα και τρέχοντα τραύματα.

«Τα κοινωνικά και τα σεξουαλικά μου τραύματα τα θεράπευσα με τη λογοτεχνία. Εξάλλου, ο ρόλος της λογοτεχνίας είναι ιαματικός και γι αυτούς που τη γράφουν και για αυτούς που τη διαβάζουν» εξομολογείται ο ίδιος και ομολογεί ότι η απόφασή του να αφοσιωθεί στο γράψιμο οφείλεται στο θάνατο του πατέρα του, που τον απελευθέρωσε από τη σύμβαση της υπαλληλικής δουλειάς και άνοιξε το δρόμο –στον γιό του τραπεζικού και χρηματιστή- που οδηγούσε σε κόσμους «πέρα από την αγωγή μου για να αναδυθεί από αυτούς ένας άλλος άνθρωπος». Μέσα στη διαφορετικότητα βρήκε τους «λοξούς και στραβούς», που έγιναν οι ήρωες των μυθιστορημάτων του και δοξολόγησε τους ασθενικούς αθηναϊκούς μικρόκοσμους που είχαν συγκροτηθεί από πρόσφατες ιστορικές περιπέτειες.

Τα θέματα των έργων του σταθερά, σε πολλές παραλλαγές: η φθορά, ο έρωτας, ο θάνατος και τα βιβλία του συγκροτημένα έτσι ώστε, «να μπορεί ο αναγνώστης να διαβάζει ξεκούραστα, με ενδιαφέρον, αλλά να υπάρχει και μια ιστορία, ένα μυστήριο, ένα αίνιγμα». Αν και από τους πιο δημοφιλείς και διαβασμένους Έλληνες συγγραφείς, ο Κουμανταρέας πιστεύει ότι «η λογοτεχνία είναι υπόθεση πάντα μιας μειοψηφίας φανατικών».

«Δεν είχα ποτέ το φόβο να εκτεθώ και όσο περνάει ο καιρός εκτίθεμαι περισσότερο» δήλωσε πρόσφατα ο Μένης Κουμανταρέας και το υποστηρίζει αυτό διαρκώς με δηλώσεις του για τα σημερινά πράγματα: «Έχω την ελπίδα ότι η κρίση μπορεί να σταθεί ευεργετική. Περνάμε μια αρρώστια, θα αναρρώσουμε. Το χειρότερο για τον πόλεμο εναντίον του εχθρού είναι ο πανικός και η καταστροφολογία. Ο καθένας να αφοσιωθεί στη δουλειά που κάνει, να την κάνει καλά, απλά και αληθινά. Περνάμε μια τεράστια ηθική κρίση, την κρίση του κόσμου που πίστεψε άκριτα στον καπιταλισμό. Παραπιστέψαμε στο πλαστικό χρήμα, αρρωστήσαμε κάνοντας shopping therapy. Βρισκόμαστε σε έναν μικρό κυκλώνα που δεν μας αφήνει να δούμε καθαρά. Θα μπούμε γρήγορα στην εποχή της αυτοκριτικής. Θα εκτιμήσουμε τις πραγματικές αξίες της ζωής και όχι τα υλικά αγαθά».

Ο Κουμανταρέας ταξίδεψε «πέρα από τα όρια της αγωγής του», για να γράψει, αλλά δεν εγκατέλειψε αυτά τα όρια ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζει το χρόνο που περνάει: «Δεν είχα ποτέ το κακομοίρικο ύφος ότι με αγνόησαν και ότι είμαι παραμερισμένος. Όταν βρίσκεσαι σε μια άλλη εποχή πρέπει να προσαρμόζεσαι, δεν πρέπει να προσπαθείς να νιώθεις νέος. Τα χρόνια που έχουν περάσει σε έχουν πλουτίσει, αυτός ο θησαυρός πρέπει να ξοδευτεί στη γη. Ούτε κάτω από το χώμα, ούτε στον ουρανό ξοδεύεται».

Η διάλεξη θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω του Εθνικού Δικτύου Έρευνας & Τεχνολογίας