Tο τελευταίο καιρό μας απευθύνουν συχνά ερωτήσεις όπως «Τι έχει να μας προσφέρει το design σε μια περίοδο που έχουμε ανάγκη από ουσία και πράξεις» ή «Μα είναι δυνατόν να μας απασχολείτε με το design τη στιγμή που η Ελλάδα αγωνιά για τη βιωσιμότητά της»…

Για οποιονδήποτε έχει έστω και την ελάχιστη σχέση με την επιχειρηματικότητα και την οικονομική ανάπτυξη είναι προφανές πως η δημιουργία και ότι αυτό συνεπάγεται (το έργο, η επικοινωνία του,  ακόμη και οι εκθέσεις, οι διαγωνισμοί, οι βραβεύσεις κλπ) είναι ουσιαστικά συστατικά της ανάπτυξης. Αν δεν υπάρχει παραγωγή και δεν φτάσει αυτή η παραγωγή στον αποδέκτη της, δεν υπάρχει και αντίκρισμα. Καλώς ή κακώς στον πραγματικό κόσμο, κανείς δεν δικαιούται τίποτα δωρεάν, είτε οι πρόγονοί του ήταν σπουδαίοι, είτε όχι.

Ενώ λοιπόν είναι ελάχιστοι αυτοί που διαψεύδουν την αναγκαιότητα της παραγωγής για την έστω και επίπονη εξισορρόπηση της κρίσης, για την επικοινωνία φαίνεται πως η κοινή γνώμη δεν σκέφτεται το ίδιο. Όμως δεν σκέφτεται ή δεν γνωρίζει; Ανεξάρτητα από το ύφος των ερωτήσεων (που κινείται από την πραγματική περιέργεια μέχρι και την καχυποψία) τίθενται ίσως για πρώτη φορά μέσα στην ελληνική κοινωνία ερωτήματα που μέχρι τώρα τα θεωρούσαμε απαντημένα ή ακόμη και αυταπόδεικτα: “Τι είναι design”, “Eίναι χρήσιμο το design”. Όπως με πολλά ζητήματα που έμεναν αναπάντητα ή και σκοπίμως αποσιωπημένα, έτσι και για το design ήρθε ή ώρα της κρίσης.

Design

Το design θεμελιωδώς υπάρχει παντού. Κάθε φορά που οποιοσδήποτε επιχειρεί να ασχοληθεί με οτιδήποτε πέραν των εξ’ ορισμού απαραίτητων ποιοτήτων της παραγωγής του, και ειδικά αυτών που αφορούν την επικοινωνία της, πχ το πιο απλό: να της βρει ένα όνομα να το γράψει σε ένα κομμάτι χαρτί, σε μια ταμπέλα, στο δίκτυο για να την δουν άλλοι, να την κάνει γνωστή και προσφιλή σε ένα πλατύ και ενδεχομένως ανομοιογενές κοινό κλπ, μπαίνει στη διαδικασία του design. Το design είναι ο τρόπος με τον οποίον φτάνει το μήνυμα της παραγωγής στο παραλήπτη. Είναι ο χαρακτήρας της παραγωγής και τελικά ενσωματώνεται στην παραγωγή και ορίζει εν πολλοίς τη μοίρα της. To design είναι η δημιουργική διαδικασία που αφορά τη μελέτη, το σχεδιασμό και τις εφαρμογές που έχουν σαν στόχο τη σαφήνεια, τη λειτουργικότητα και τη δημιουργία συγκεκριμένης επικοινωνιακής υπόστασης, ή πιο απλά «χαρακτήρα», οποιασδήποτε ανθρώπινης παραγωγής: προϊόντος, υπηρεσίας, πρακτικής, ιδέας, ή ακόμη και φιλοσοφίας.

Χρήσιμο design

Παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές απόψεις, κανείς δεν διαφωνεί πως η μόνη περίπτωση να υπάρξει ανάπτυξη και να ξεπεραστεί η κρίση είναι να υπάρξει παραγωγή. Η πραγματικότητα όμως είναι πως η παραγωγή μόνο δεν αρκεί. Περισσότερο από ποτέ αυτή τη στιγμή, αλλά και γενικά, το design είναι ο απαραίτητος τρόπος με τον οποίο θα μπορέσει να παρουσιαστεί σωστά και να επιτύχει εμπορικά η παραγωγή της Ελλάδας όποια κι αν είναι αυτή.  Ζούμε στον αιώνα της πληροφορίας. Ζούμε σε μια εποχή όπου μέσο των κοινωνικών δικτύων, ομάδες ανθρώπων παρουσιάζουν την γνώμη τους επί παντός επιστητού και μάλιστα εισακούγονται. Οι «παρέες» είναι συνδεμένες με άλλες «παρέες» και αυτές με τη σειρά τους με άλλες και άλλες με αποτέλεσμα ο επικοινωνιακός στόχος να φαίνεται αδύνατο να εντοπιστεί με κάποια σαφήνεια.

Η πληροφορία κινείται με ρυθμούς ανεξέλεγκτους είτε είναι σωστή είτε είναι λάθος, αλλά το αντίκτυπο πλέον είναι τεράστιο.  Με το design καθορίζεται ο χαρακτήρας, του προϊόντος ή της υπηρεσίας με τον οποίον θα ταξιδέψουν ανάμεσα σε αναρίθμητα ομοειδή προϊόντα ή υπηρεσίες και θα συγκριθούν ενδεχομένως μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, ή όσο διαρκεί ένα άγγιγμα σε ένα i-pad, ένα κλικ ποντικιού ή ένα μικρό video στο YouTube ή στο Vimeo.  Αν το design επιτύχει να ανοίξει τη πόρτα για τη παραγωγή, μετά προφανώς το λόγο έχει η αντικειμενική ποιότητα της και αυτός είναι ο λόγος που τα δύο αυτά πρέπει να συνδέονται όσο πιο στενά γίνεται και ο λόγος για τον οποίο το design δεν είναι μια.

Οι παλιοί έλεγαν «πράγμα που δεν φαίνεται εκτίμηση δεν έχει». Σήμερα φαίνονται όλα. Όλοι έχουν πρόσβαση στα πάντα. Οπότε αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι η όψη αλλά η  προσοχή. Για να προσέξουμε κάτι πρέπει να μας πλησιάσει, να μας αγγίξει, να ερεθίσει τα πιο βαθειά μας συναισθήματα. Μέσα σε ένα κόσμο όπου όλα τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, το design είναι ο λόγος για να σταματήσεις και να υιοθετήσεις τον ρυθμό της δικής του διήγησης.

Το λέμε συχνά: Αν η εταιρική ταυτότητα, ο λογότυπος, η ετικέτα, το site και το μπουκάλι του ελαιοπαραγωγού δεν είναι εξαιρετικά, το προϊόν του –όσο καλό και να είναι – θα μείνει στις αποθήκες του χωρίς κανείς να το έχει καν δοκιμάσει. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου ο ρυθμός ακολουθούσε πάντα τη βραδύτητα της καλοκαιρινής ηλιοφάνειας, την ωρίμανση των υπέροχων καρπών, και την ακρίβεια των τεκμηριωμένων στοχασμών και του διαλόγου, μοιάζει οξύμωρο το πόσο ξεμάθαμε και ακολουθήσαμε πρόχειρους, ετοιματζίδικους και αυτοσχέδιους τρόπους για να διεκδικήσουμε τη θέση που μπορούμε στη παγκόσμια αγορά και τη παγκόσμια κοινή γνώμη.

Αν η παραγωγή είναι η αφετηρία και η ανάπτυξη είναι ο στόχος, τότε το design είναι το όχημα για το ταξίδι.

Info: 

Η Beetroot Design Group είναι ένα πολυβραβευμένο γραφείο οπτικής επικοινωνίας και δημιουργικού σχεδιασμού, με ένα ευρύ και διεθνές πελατολόγιο. Το έργο της Beetroot είναι χαρακτηριστικό για το πολυσυλλεκτικό και ανομοιογενές του ύφος εφόσον κάθε εφαρμογή μας είναι μοναδική, αυθεντική και σχεδιάζεται ειδικά στο πλαίσιο της εκάστοτε συνεργασίας μας. Η Beetroot ιδρύθηκε από το Βαγγέλη Λιάκο, τον Αλέξη Νίκου και το Γιάννη Χαραλαμπόπουλο και η παρούσα σύνθεση της ομάδας μετράει ακόμη οκτώ δημιουργούς που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ικανοτήτων και δεξιοτήτων στο χώρο του σύγχρονου design.