Εφέτος το καλοκαίρι, ο εικαστικός θεσμός «ΠΛΟΕΣ» διανύει στο Ίδρυμα Π.& Μ. Κυδωνιέως της Άνδρου, την 17η του χρονιά, παρουσιάζοντας μια ιδιαίτερου …

ενδιαφέροντος ριζοσπαστική έκθεση, που εγκαινιάζεται το Σάββατο 23 Ιουλίου και θα διαρκέσει μέχρι και την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011.

Οι «ΠΛΟΕΣ XVII» έχουν ως υπότιτλό τους «Η αστική τάξη οδεύει στον Παράδεισο». Σ’ αυτήν την επίκαιρη έκθεση που αντιστέκεται στην κρίση που διανύουμε, χωρίς να την προεξοφλεί, θίγονται αστικές συνήθειες και νοοτροπίες, αντιλήψεις και κατεστημένα, συμπεριφορές και συστήματα αξιών, μέσα από τα έργα συγκεκριμένων καλλιτεχνών που συμμετέχουν με τη ζωγραφική, τα γλυπτά και τις «εγκαταστάσεις» τους. Και αυτοί είναι οι: Αντώνης Κυριακούλης, Μιχάλης Καλλιμόπουλος και Σταύρος Διακουμής.

Το σκεπτικό της έκθεσης βασίζεται στη διαμόρφωση ενός Φελλινικού, αλλά εικαστικού «περιβάλλοντος», συνδυασμένου με ένα είδος οπτικού «μιμοδράματος», το οποίο αναπτύσσεται και στους δύο ορόφους του κτιρίου. Τα έργα και των τριών καλλιτεχνών συνομιλούν μεταξύ τους, επεκτείνοντας την διαδραστική τους σχέση και στο κοινό, το οποίο γίνεται μοχλός και καταλύτης αυτοί του διαλόγου.

Πικρό χιούμορ και σάτιρα, αυτοκριτική και παραδοξότητα, μέσα από την ατμόσφαιρα ενός σύγχρονου «κωμειδυλλίου» έρχονται στο προσκήνιο, σχολιάζοντας τα τεκταινόμενα της εποχής μας, όπως τη βιώνουμε ως θύτες και θύματα. Η τριπλή ωστόσο αυτή έκθεση, παρά τον υπαινικτικό της κλαυσίγελο, δεν είναι κατολισθητική. Μέσα από κοινωνικούς αντικατοπτρισμούς του παρελθόντος και του παρόντος, του εφήμερου και του επαναλαμβανόμενου, μέσα επίσης από ταυτίσεις και αποχαρακτηρισμούς, δεν διακρίνονται ισοπεδωτικές τάσεις. Μύθοι και ιστορίες διαπλέκονται με τα ευτράπελα και τα απροσδόκητα της καθημερινότητας, στο πλαίσιο μιας μπουφόνικης «όπερας δρόμου», της οποίας η «πλοκή» συνεχώς εξελίσσεται, αφήνοντας ανάμεσα από τα πλοκάμια της, «παράθυρα» διαφυγής.

«Παράθυρα», που δεν στηρίζονται στους «τοίχους» του ομφαλοσκοπισμού και εντέλει της αυτοακύρωσης η οποία θα οδηγούσε στην απονεύρωση των θεατών, αλλά δημιουργεί ένα λυτρωτικό, αναθεωρητικό και ζωογόνο χιούμορ.

Ο Αντώνης Κυριακούλης (ζωγράφος, σκηνογράφος, σκιτσογράφος, εικονογράφος και κειμενογράφος), μέσα από την γόνιμη και μυθοπλαστική του αυθαιρεσία, περιγελά τις σοβαροφανείς αυθεντίες, δημιουργώντας διαχρονικά εικαστικά σχόλια, μολονότι αυτά είναι εμπνευσμένα από την επικαιρότητα. Χωρίς καθηλώσεις και υπεκφυγές, απομυθοποιεί τις εξουσιαστικές δομές και τις αστικολαϊκές νοοτροπίες της νεόπτωχης πνευματικά κοινωνίας μας. Μέσα από τον ευδαιμονικό και ευτράπελο ανθρωποκεντρισμό του, στον οποίο πρωταγωνιστεί το ευφρόσυνα ματαιόδοξο και γυναικοκρατούμενό του πάνθεον, ο Α. Κυριακούλης μαγικά αποδαιμονοποιεί και υποδόρια «εξορκίζει», (με βιτριολικό κάποτε χιούμορ), το κακό, την υποκρισία, την αιδημοσύνη και τον καθωσπρεπισμό. Κι όλα αυτά χωροθετούνται σχοινοβατώντας στην αειφορία του παραδείσου τους.

Ο Μιχάλης Καλλιμόπουλος (ζωγράφος, γλύπτης, φωτογράφος), παίρνει αφορμή από την πραγματικότητα για να την υπερβεί, εστιάζοντας στον ίδιο τον ρόλο της τέχνης και στις λειτουργίες που κοινωνικά επιτελεί. Το χιούμορ στα έργα του, όπως και ο αυτοσαρκασμός δεν γίνονται αυτοσκοποί, αλλά τρόποι και μεθοδεύσεις που υπονομεύουν την αυτάρκεια, τόσο του «φαίνεσθαι», όσο και του «είναι», αφενός της ατομικής συνθήκης και αφετέρου της συλλογικής ανταπόκρισης στο «νόμισμα» της ζωής, το οποίο προσδίδει το υποτιθέμενο, (αλλ’ όμως συχνά διαστρεβλωμένο και διαρκώς ακατοχύρωτο) «νόημα» της. Τα γλυπτά του – μικρότερα ή μεγαλύτερα σε μέγεθος – μνημειώνουν στιγμιότυπα και ανεκδοτολογικές όψεις, όπως επίσης εκδοχές και κατεστημένα των υπολήψεων και του ανυπόληπτου, στηλιτεύοντας το ναρκισσισμό και την αυταρέσκεια, την αδηφαγία και τα ψευτοδιλήμματα αναζήτησης της «αλήθειας».

Ο Σταύρος Διακουμής (γλύπτης και καλλιτέχνης «εγκαταστάσεων») με τα ρηξικέλευθα και ανατρεπτικά του έργα, φέρνει στο προσκήνιο τον «ήρωα – αντιήρωα» της ιντερνετικής μας εποχής. Οι αιρετικές και ταχυδακτυλουργικές φιγούρες, που διαμορφώνονται μέσα από μια νεωτερική pop-art μέσα από την αποδόμηση και την απροσδόκητη ανασύνταξη των τμημάτων, τα οποία απαρτίζουν, (με ακροβατικούς και παράδοξους σωματότυπους), την εφήμερη οντότητά τους. Επιπλέον, μέσα από έναν παιγνιώδη, τερατικό και μεταπρατικό κόσμο, η δική τους «fiction reality» ταυτίζει τη μεταφορά και το μεταφερόμενο νόημα της παρουσίας τους, φιλοτεχνημένης σωματικά με αναλώσιμα υλικά και παράγωγα της μαζικής βιομηχανικής κουλτούρας.  Η τραγικότητα στην όψη και ο αινιγματικός χαρακτήρας των μορφών αυτών συνδυάζει το δραματικό με το ευτράπελο στοιχείο, όπως επίσης το ευάλωτο με το σπαρακτικό. Οι φιγούρες που ισορροπούν οριακά τις εσωτερικά συγκρουσιακές τους σχέσεις, προσωποποιούν ερωτηματικά, άνω τελείες, θαυμαστικά και αποσιωπητικά της «ρητορείας» που αποσκιρτά πλέον, καθώς πέφτουν από την κάθε λογής κοινωνική υποκρισία.

Και οι τρεις καλλιτέχνες παρουσιάζουν αντιπροσωπευτικά παλαιότερα, αλλά και καινούρια τους έργα, ειδικά διαμορφωμένα για την παρούσα έκθεση και το σκεπτικό της.

Επιλογή καλλιτεχνών, σκεπτικό και επιμέλεια έκθεσης: Αθηνά Σχινά

φωτογραφίες των Καλλιτεχνών: εξωτερική και μέσα 4: Μιχάλη Καλλιμόπουλου, μέσα: 1.και 5: Σταμάτη Διακουμή, 2 και 3: Αντώνη Κυριακούλη