Οι Ιχνευτές του Σοφοκλή στο Φεστιβάλ Πέτρας

Το Φεστιβάλ Πέτρας στην Πετρούπολη παρουσιάζει τους «Ιχνευτές» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώτη τη Δευτέρα …

11 Ιουλίου 2011.

Οι Ιχνευτές του Σοφοκλή είναι το μόνο διασωθέν Σατυρικό Δράμα του ποιητή. Ανακαλύφθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από ομάδα επιστημόνων του πανεπιστημίου της Οξφόρδης με επικεφαλείς τους Μ. Γκρένφελ και Α. Χαντ κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές στην αιγυπτιακή πόλη της Οξύρρυγχου, στους επονομαζόμενους «Παπυρους της Οξύρρυγχου» όπου περιλαμβάνονται πολύτιμα ευρήματα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Δημοσιεύθηκε το 1912. Από τους Ιχνευτές διασώζεται μόνο το πρώτο μέρος του έργου (393 στίχοι).

Το Σατυρικό Δράμα δεν είναι ούτε τραγωδία ούτε κωμωδία. Εμπεριέχει και το τραγικό και το κωμικό, δημιουργώντας μια ιδιότυπη ατμόσφαιρα που δεν την έχουν τα άλλα δύο είδη. Το γεγονός ότι στηριζόταν στο χορό των Σατύρων με το φαλλικό τελετουργικό στοιχείο ίσως είναι μία από τις αιτίες που εξαφανίστηκαν τα αντίγραφά του, κάτω από το φόβο και τα ήθη της νέας θρησκείας. Η τύχη βοήθησε να έχουμε ολόκληρο τον ΚΥΚΛΩΠΑ του Ευριπίδη και ένα μεγάλο τμήμα των ΙΧΝΕΥΤΩΝ.

Ο Ερμής μέσα σ’ αυτές τις έξι ημέρες ανδρώθηκε, έκλεψε τα βόδιατου Απόλλωνα και σκοτώνοντας μια χελώνα, έφτιαξε με το καύκαλό της την πρώτη λύρα. Οι Σάτυροι ζητούν επίμονα να τους πει ποιός είν’ αυτός που κρύβει στη σπηλιά και έβγαλε αυτόν τον δαιμονικό ήχο. Η Κυλλήνη τους εξηγεί, με ποιο τρόπο εφηύρε ο Ερμής τη λύρα και πως του αρέσει να τραγουδά μ’ αυτήν, σκορπίζοντας θεία ηδονή. Ο Ερμής τραγουδά με τη λύρα. Οι Σάτυροι  μαγεύονται. Αλλά αμέσως καταλαβαίνουν ότι αυτός πρέπει να ναι ο κλέφτης του κοπαδιού του Απόλλωνα, βλέποντας, ότι ένα εξάρτημα της λύρας είναι φτιαγμένο από τομάρι βοδιού. Η Κυλλήνη αγνοώντας αυτή την ενέργεια του Ερμή, τον υπερασπίζεται με πάθος. Οι Σάτυροι πεισμώνουν και απαιτούν θορυβωδώς να επιστρέψει τα βόδια στον αφέντη τους, τον Απόλλωνα, ο οποίος και καταφθάνει μπροστά τους. Αναγκάζει την Κυλλήνη να οδηγήσει τον νεαρό Ερμή μπροστά του.

Ο Ερμής υπερασπίζει τον εαυτό του κλαίγοντας, αποκρύπτοντας την πράξη του. Ο Απόλλωνας τον πιέζει να ομολογήσει. Ο Ερμής αναγκάζεται να παραδεχτεί πως έκλεψε τα βόδια. Για να μαλακώσει την οργή του Απόλλωνα του χαρίζει τη λύρα του, αφού πρώτα τραγουδήσει μ’ αυτήν.

Ο Απόλλωνας σαγηνεύεται απ’ αυτό το άκουσμα και η οργή του μετατρέπεται σε ύμνο προς τον Ερμή. Τον αποδέχεται ως αδερφό του και τον ανακηρύσσει θεό των ονείρων και αγγελιαφόρο των θεών και των ψυχών.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο Απόλλωνας, θεός του φωτός, ψάχνει οργισμένος να βρει το κοπάδι με τα βόδια που του έκλεψαν. Απευθύνει κήρυγμα σε θεούς και ανθρώπους και υπόσχεται να δώσει ένα ολόχρυσο στεφάνι ως αμοιβή σ’ αυτόν που θα βρει τον κλέφτη.

Στο άκουσμά του καταφθάνουν ο γέρο Σειληνός με τους γιους του, τους Σάτυρους, πρόθυμους να αναλάβουν αυτή την αποστολή. Ο Απόλλων επαυξάνει το δέλεαρ τάζοντας τους μαζί με το στεφάνι και την ελευθερία τους.

Ο Σειληνός οδηγεί με ενθουσιασμό τους Σάτυρους σαν λαγωνικά στα ίχνη του κοπαδιού. Ξαφνικά ένας «δαιμονικός» ήχος ανακόπτει την πορεία των Ιχνευτών κατατρομάζοντάς τους. Ο γέρο Σειληνός που δεν έχει ακούσει ακόμα αυτό τον ήχο τους εμψυχώνει, ξαναρίχνοντας τους στη μάχη. Στο άκουσμα του ήχου όμως ο Σειληνός καταρρέει αλλά οι Σάτυροι με την κεκτημένη ταχύτητα, που απέκτησαν από την ενθάρρυνσή του, τον συμπαρασύρουν προς το σπήλαιο της νύμφης Κυλλήνης απ’ όπου ακούστηκε αυτός ο αλλόκοτος ήχος.

Ο θόρυβος που κάνουν με το ποδοβολητό και τις φωνές τους αναστατώνουν την Κυλλήνη, που βγαίνει να τους επιπλήξει, για να ανακόψει την πορεία τους και ν’ αποτρέψει την είσοδό τους στην σπηλιά, όπου κρύβει τον μόλις πριν από έξι μέρες γεννημένο θεό Ερμή, νόθο γιο του Δία.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ – ΔΙΑΣΚΕΥΗ: Γιάγκος Ανδρεάδης
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ – ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ :ΔΗΜΟΣ ΑΒΔΕΛΙΩΔΗΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ: Βαγγέλης Γιαννάκης
ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Ξενοφών Συμβουλίδης
ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Μαρία Γεράρδη-Πασσαλή

ΔΙΑΝΟΜΗ

ΑΠΟΛΛΩΝ: Ανδρέας Καρακότας,
ΣΙΛΗΝΟΣ: Βασίλης Σπυρόπουλος
ΕΡΜΗΣ, διπλή διανομή: Τάνια Παλαιολόγου/ Άρτεμις Ματαφιά
ΚΥΛΛΗΝΗ: Ρένα Κυπριώτη,
ΧΡΟΝΟΣ: Γιάννης Αβδελιώδης

ΧΟΡΟΣ ΣΑΤΥΡΩΝ

Αλεξοπούλου Καλλιόπη/Τάνια Παλαιολόγου (διπλή διανομή), Δελλαπόρτα Σοφία, Κλούβα Χρύσα, Νικηφόρου Ευαγγελία, Νικόπουλος Γιώργος, Κατερίνα Παπαγεωργίου, Δανάη Ρούσσου, Γιώργος Φλωράτος, Κωνσταντίνα Χαϊδεμενοπούλου, Στέλλα Χριστοδουλοπούλου.

Παίζουν και ενορχηστρώνουν οι μουσικοί

Αβδελιώδης Αλέξανδρος – πιάνο
Αβδελιώδης Γιάννης – κρουστά, μεταλλόφωνο, Νικηφόρου Ευαγγελία –φλογέρα, Νικόπουλος Γιώργος- φλογέρα

ΔΗΜΟΣ ΑΒΔΕΛΙΩΔΗΣ

Ο Δήμος Αβδελιώδης γεννήθηκε το 1952 στη Χίο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δραματική Σχολή Θεοδοσιάδη.

Καλλιτεχνικός διευθυντής στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου από το 1997 ως το 2000 και από το 2004 ως το 2010.

To 2010 ίδρυσε με τη Μπουμπουλίνα Νικάκη την εταιρεία πολιτισμού anagnosis, ως λήψη θέσης μέσα στην κρίση αξιών και πολιτισμού την οποία βιώνουμε ως ελληνική κοινωνία αλλά και ως μέρος της ανθρωπότητας, με στόχο την ανάδειξη της οικουμενικότητας ορισμένων στοιχείων του ελληνικού πολιτισμού μέσα από μια σύγχρονη ματιά και προσέγγιση αλλά και τον γνήσιο διαπολιτισμικό διάλογο.
Ιστότοπος: http://www.facebook.com/pages/Anagnosis/150662958321718

Ο Δήμος Αβδελιώδης ήταν το Οκτώβριο του 2010 ένα από τα Τιμώμενα πρόσωπα σε ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή φεστιβάλ θεάτρου στον κόσμο (Κάϊρο), μαζί με άλλες σημαντικές προσωπικότητες από το διεθνή χώρο του θεάτρου, για τη συμβολή του στην παγκόσμια γλώσσα του θεάτρου. Ίσως είναι ο μόνος Έλληνας σκηνοθέτης θεάτρου που έχει τιμηθεί με αυτόν τον τρόπο διεθνώς. http://www.cdf-eg.org/English/exp_theater/index_e.htm
Η παράστασή του \”Ο Μεγαλέξανδρος και ο καταραμένος δράκος\” είχε επιλεγεί επανειλημμένως από σπουδαία διεθνή φεστιβάλ θεάτρου για την αυθεντική ελληνικότητά της, αποτελώντας πρόταση στο διεθνή πολιτισμό και σπάνιο δείγμα σύγχρονης δημιουργίας.

Θέατρο

2011 «Η Γυναίκα της Ζάκυνθος»  του Δ. Σολωμού (work in progress), εταιρεία πολιτισμού anagnosis
2011 «Η Τελευταία Μαγνητοταινία του Κράπ» του Σ. Μπέκετ (work in progress), εταιρεία πολιτισμού anagnosis
2010-2011 «Ταξιδεύοντας με τον Παναϊτ Ιστράτι» δραματουργία Μπουμπουλίνα Νικάκη, ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ, εταιρεία πολιτισμού anagnosis
2010-2011 «Ιχνευτές» του Σοφοκλή, εταιρεία πολιτισμού anagnosis
2010-2011 «Το Μόνον της Ζωής του Ταξείδιον» του Γ. Βιζυηνού
2009 «Βαβυλωνία», του Δ. Βυζάντιου, ΚΘΒΕ
2009 «Μαράν Αθά» διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Θωμά Ψύρρα, Θέατρο Μεταξουργείο
2007-2011 «Ο Μεγαλέξανδρος και ο καταραμένος Δράκος» του Δήμου Αβδελιώδη
2003 «Ασμα Ασμάτων» του  Σολομώντος
2001 «Λίγ’ απ’ όλα»  του Αντώνη Μόλλα (ζωντανή εκδοχή του θεάτρου σκιών)  
θέατρο ΣΦΕΝΔΟΝΗ
1995 «Τρία ελληνικά παραμύθια» με την Αγνή Στρουμπούλη
1992 «Μορφές από το έργο του Βιζυηνού» με την Αννα Κοκκίνου, θέατρο     
ΣΦΕΝΔΟΝΗ

Φιλμογραφία

1999 «Η Εαρινή Σύναξις των Αγροφυλάκων» – Βραβείο FIPRESCI
(Διεθνής. Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου) – Βραβείο Πανελλήνιας
΄Ενωσης Κριτικών Κινηματογράφου –  4 βραβεία στο Forum Φεστιβάλ Βερολίνου – Βραβείο Σκηνοθεσίας, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης –Ψηφισμένη το 2007 από την Πανελλήνια ‘Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου ως μία από τις 10 καλύτερες ταινίες του Ελληνικού Κινηματογράφου.

1990 «Η Νίκη της Σαμοθράκης» -Κρατικά βραβεία, ποιότητας ταινίας, μουσικής, μακιγιάζ και ήχου.
1987 «Το Δέντρο που Πληγώναμε» – Βραβείο της C.I.F.E.J., Φεστιβάλ Βερολίνου 1987 – Επίσημη συμμετοχή της Ελλάδας στο Φεστιβάλ Καννών.  
 

Εβδομάδα της Κριτικής (Semaine de la critique) – Χρυσός και Αργυρός Ελέφαντας καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας, Φεστιβάλ Νέου Δελχί κ.α. 
1982  «Αθέμιτος Συναγωνισμός» – 1ο Βραβείο Κριτικής Επιτροπής και Βραβείο Κοινού, Φεστιβάλ 1984.