Το «φαινόμενο Κολυάντα» έρχεται για πρώτη φορά στη χώρα μας για να παρουσιάσει μία παράσταση που ανατρέπει την εικόνα του

σαιξπηρικού Άμλετ. Ένας ξεχωριστός δημιουργός, που θεωρείται από τους διαμορφωτές της σύγχρονης ρώσικης θεατρικής σκηνής και μετράει πάνω από τριάντα χρόνια στο θέατρο. Ο Νικολάι Κολυάντα έχει το χάρισμα να καταρρίπτει τα κλισέ της εικόνας, αποδομώντας τα κείμενα, ερμηνεύοντάς τα με τον δικό του τρόπο και δημιουργώντας επί σκηνής μία ατμόσφαιρα που έχει χαρακτηριστεί από πρωτοποριακή έως κιτς.

Σκηνοθετώντας τον Άμλετ

Το σκηνικό που επιλέγει να τοποθετήσει τον Άμλετ του ο Κολυάντα ξενίζει: από τους τοίχους κρέμονται κομμάτια από κρέας και αναπαραγωγές της Τσοκόντας, ενώ η σκηνή κατακλύζεται από κουτιά γατοτροφής και κόκαλα. Στο σκηνικό υπάρχουν ακόμα δύο κολώνες που παραπέμπουν στην Ανατολή, ενώ κουρέλια και σκουπίδια κυριαρχούν στο οπτικό πεδίο. Μέσα σε αυτή τη συσσώρευση αντικειμένων, οι ηθοποιοί παίζουν φορώντας κολάρα σκύλων, θυμίζοντας αμυδρά τους κρατούμενους του Αμπου Γκράιμπ και υπάρχουν στιγμές που ο θίασος βρίσκεται σύσσωμος επί σκηνής, γεμίζοντας ασφυκτικά τον χώρο.

Αυτή η «συσσώρευση» αντικειμένων και ανθρώπων είναι χαρακτηριστική στις παραστάσεις του Κολυάντα. Μοιάζει σαν να προσπαθεί να χωρέσει όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα στη σκηνή, που χρησιμοποιούνται με όλους τους πιθανούς τρόπους, στοιχείο που δείχνει μία πρωτογενή θεατρικότητα. «Δεν είναι ατελιέ εδώ, δουλεύουμε με όσα βρίσκουμε. Μου αρέσει πολύ να βάζω επί σκηνής ό,τι βρίσκω στα σκουπίδια», λέει ο Κολυάντα και η κριτική παρακολουθεί έκθαμβη την ικανότητά του να φτιάχνει δυνατές εικόνες με τόσα λίγα μέσα, εικόνες που συνομιλούν με τον Μεσαίωνα και φτάνουν να θυμίζουν παγανιστική γιορτή.

Δεν ερμηνεύεται ολόκληρο το έργο στον Άμλετ του Κολυάντα, παρουσιάζεται μάλιστα «ανακατεμένο». Ο ίδιος ο Κολυάντα ερμηνεύει το Φάντασμα, που σαν ένας άγγελος κατεβαίνει από τον ουρανό πάνω σε ένα αιώρημα για να παραλάβει το νεκρό σώμα της Οφηλίας. Τον ρόλο του Άμλετ ερμηνεύει ο αγαπημένος του ηθοποιός Ολέγκ Γιαγκοντίν.

Ο πολύπλευρος Νικολάι Κολυάντα

Όταν λένε για τον Νικολάι Κολυάντα ότι παρουσιάζει πρωτοποριακό θέατρο, απαντάει: «Όχι, εγώ απλά παρουσιάζω το ρώσικο θέατρο». Ο Κολυάντα είναι μία ηγετική μορφή του θεάτρου στη χώρα του και έχει γράψει τη δική του ιστορία στη σκηνοθεσία, τη δραματουργία και τη θεατρική ζωή της Ρωσίας εν γένει. Πολύ συχνά θα τον βρούμε να αναφέρεται ως «στυλοβάτης» του ρώσικου θεάτρου και ως μέντορας για πολλούς νέους δημιουργούς.

Γεννήθηκε στο Καζακστάν το 1957 και είδε για πρώτη φορά θέατρο στα 12 του χρόνια. Στα 15 του γίνεται δεκτός στη δραματική σχολή του Αικατερίνσμπουργκ, που αποτελεί πια τη βάση του, και στα 17 του κερδίζει τον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο. Όμως σύντομα καταλήγει αλκοολικός, σε τέτοιο βαθμό ώστε να τον διώξουν από τον θίασο που ανήκε, στα 24 του. Στα 30 του γράφει το πρώτο του θεατρικό έργο, που γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό και παίζεται σε 200 θέατρα. Ο Κολυάντα έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι αισθάνθηκε σαν να πέφτει πάνω του «μια χρυσή βροχή» και ότι σταμάτησε αμέσως να πίνει, ξεκινώντας τη θαυμαστή του πορεία στο θέατρο. Από τότε έχει γράψει 97 έργα.

Παίζει, σκηνοθετεί και γράφει ενώ το 1994 οργανώνει στο Αικατερίνσμπουργκ το «Φεστιβάλ Θεάτρου Κολυάντα». Σύντομα γίνεται και διευθυντής στο Ακαδημαϊκό Δραματικό Θέατρο και αρχίζει να διδάσκει θεατρική γραφή στο Θεατρικό Ινστιτούτο. Το 2001 ιδρύει το θέατρό του στο κέντρο της πόλης, όμως το 2006 έρχεται αντιμέτωπος με τη μαφία, η οποία αποφασίζει να το μετατρέψει σε πολυτελές εστιατόριο.

Ο Κολυάντα δε διστάζει καθόλου, κάνει απεργία πείνας, μέχρι που το κράτος επεμβαίνει και του παραχωρεί δική του στέγη: είναι ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο όπου παλιά στεγάζονταν γραφεία της KGB, χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς νερό, σχεδόν ρημαγμένο. Δουλεύοντας όλοι μαζί, ο Κολυάντα, οι ηθοποιοί, οι φίλοι του αλλά και απλός κόσμος καταφέρνουν μέσα σε έναν μήνα να το μετατρέψουν σε ένα μικρό θέατρο 80 θέσεων. Το θέατρο αυτό γίνεται η βάση του Κολυάντα, ο οποίος έχει στο μεταξύ επεκτείνει πολύ τη δράση του. Πραγματοποιεί κάθε χρόνο τον διεθνή διαγωνισμό θεατρικής συγγραφής «Eurasia», το Διεθνές Φεστιβάλ Μοντέρνου Δράματος «Kolyada-Plays», ενώ οργανώνει βραδιές ανάγνωσης θεατρικών έργων και δύο φορές το μήνα μαγειρεύει για το κοινό του ένα τεράστιο καζάνι με σούπα μπορτς!

Σκηνοθεσία Nicolai Kolyada, σκηνικά Nicolai Kolyada, κοστούμια Lioubov Rodigina, Natalia Gorbounova, Svetlana Yakina, φωτισμοί-ήχος Denis Novosselov

Ερμηνεύουν οι Nicolai Koliada, Natalia Garanina, Irina Plesniaeva, Svetlana Kolessova, Lioubov Kocheleva, Vera Tzvitkis, Anna Danilina, Konstantin Itounin, Serguej Rovine, Serguej Fiodorov, Serguej Bogorodsky, Alexej Jdanov, Evguenij Tchistiakov, Serguej Kolessov, Karen Kotchiarian, Anton Makouchine, Oleg Yagodine, Alexandre Koutchik, Maxim Tarrassov, Youlia Bespalova, Anton Boutakov, Alexandre Vakhov,Alexandre Sissoev, Alexandre Ouglov

Στα ρώσικα με ελληνικούς υπέρτιτλους-μετάφραση: Δημήτρης Κοσμίδης