Αμλετ με τον Αιμίλιο Χειλάκη σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη

Τον ΑΜΛΕΤ του William Shakespeare παρουσιάζει η 5η ΕΠΟΧΗ, το καλοκαίρι του 2011. Πρόκειται για το κορυφαίο έργο του Shakespeare και ένα …

από σημαντικότερα θεατρικά κείμενα του παγκόσμιου δραματολογίου.

Η παράσταση επιχειρεί μια σύγχρονη σκηνική ανάγνωση του κλασικού αριστουργήματος μεταφέροντας το έργο ως πολιτικό θρίλερ κάθε εποχής.

Η σκηνοθεσία είναι του Θέμη Μουμουλίδη, ενώ τον ρόλο του Άμλετ ερμηνεύει ο Αιμίλιος Χειλάκης.

O AΜΛΕΤ είναι ένα διαχρονικό πολιτικό κείμενο  και ταυτόχρονα ένας ύμνος στην ανθρώπινη σκέψη, ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Τα πρόσωπα αλλάζουν. Ο σύγχρονος κόσμος κατάγεται από ένα μακρινό μεσαίωνα και συχνά επιστρέφει σ’ αυτόν. Διαπλοκές σκάνδαλα, δολοφονίες, η αναζήτηση κάθε ηδονής. Η αναζήτηση με κάθε τρόπο της εξουσίας. Εδώ δεν υπάρχουν «καλοί» και «κακοί». Υπάρχουν μόνο πρόσωπα και προσωπεία που δρουν είτε οργανώνοντας είτε υπηρετώντας  σχέδια εξουσίας. Μοναδικός ήρωας λαϊκής καταγωγής δυο νεκροθάφτες!

Τα πάντα διαδραματίζονται με ταχύτητα, αλλά αθόρυβα, σε ένα σκοτεινό παρασκήνιο.

Μια χώρα ετοιμόρροπη… Κανείς δεν την αισθάνεται πλέον ως πατρίδα. Πάνω στα συντρίμμια που αργοφαίνονται διαδραματίζεται το δράμα. Στην παράσταση η τελευταία πράξη θα παιχτεί σ’ ένα νεκροταφείο. Ανάμεσα από τάφους.   

Ο Αμλετ, πρίγκιπας της Δανίας, είναι ένας διανοούμενος ήρωας. Στην πραγματικότητα ένας αντιήρωας. Αντιλαμβάνεται τον κόσμο και την ανθρώπινη αποστολή. Αντιλαμβάνεται το σκοτεινό «σύστημα» και τη λειτουργία του που κάποτε θα κληθεί να υπηρετήσει. Συνειδητοποιεί την καταγωγή του. Όμως δεν δρα. Έχοντας συνειδητοποιήσει τον κόσμο, μοιάζει να φοβάται να αναλάβει κάποτε την ηγεσία της χώρας του. Η αλλαγή του κόσμου είναι απαραίτητη, όμως είναι πράξη πάνω και έξω από αυτόν. 

Ένα μεγάλο θεατρικό κείμενο που προσπαθεί να ερμηνεύσει την καταγωγή του σύγχρονου κόσμου. Ένας αέναος κύκλος αίματος φθοράς και πτώσης ιδανικών σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει πλέον καμιά αξία κανένα όριο…

Δεν υπάρχουν «ανάσες ονείρων»…

Εδώ οι ήρωες, όπως και ο άνθρωπος στον σύγχρονο κόσμο, έμαθαν μονάχα να επιβιώνουν. Ποτέ δεν έμαθαν ν’ αγαπούν…

Μετάφραση: ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ
Σκηνοθεσία / Σκηνικό: ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ
Δραματουργική Επεξεργασία: ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ /ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΑΝΤΑΖΗ
Κοστούμια: ΤΟΤΑ ΠΡΙΤΣΑ
Μουσική: ΜΑΡΙΟΣ ΣΤΡΟΦΑΛΗΣ
Σπαθογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΔΕΡΜΑΤΗΣ
Φωτισμοί: ΝΙΚΟΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
Συνεργάτης σκηνογράφος:  ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΚΟΚΚΟΡΟΥ
Βοηθός σκηνοθέτη: ΜΑΡΟΥΣΚΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Παίζουν οι ηθοποιοί: ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΧΕΙΛΑΚΗΣ, ΜΑΝΟΣ ΒΑΚΟΥΣΗΣ, ΜΑΡΙΝΑ ΨΑΛΤΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ, ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ, ΤΟΝΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΕΥΓΕΝΙΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΗΛΙΑΣ ΖΕΡΒΟΣ, ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΦΑΙΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΞΑΡΧΕΑΣ, ΚΡΙΣ ΡΑΝΤΑΝΩΦ

Η παράσταση του ΑΜΛΕΤ θα κάνει πρεμιέρα στην Αθήνα τη Δευτέρα 27 και την Τρίτη 28 Ιουνίου στο ΘΕΑΤΡΟ ΠΑΠΑΓΟΥ και στη συνέχεια θα περιοδεύσει στην Ελλάδα.

Το πρόγραμμα της περιοδείας:

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΔΕΥΤΕΡΑ 1/8 – ΧΑΝΙΑ – 21.30 – ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΤΑΦΡΟΥ
ΤΡΙΤΗ 2/8 – ΧΑΝΙΑ – 21.30 – ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΤΑΦΡΟΥ
ΤΕΤΑΡΤΗ 3/8 – ΡΕΘΥΜΝΟ – 21.30 – ΕΝΕΤΙΚΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΦΟΡΤΕΤΖΑ
ΠΕΜΠΤΗ 4/8 – ΗΡΑΚΛΕΙΟ – 21.30 – ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 5/8 – ΗΡΑΚΛΕΙΟ – 21.30 – ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ 7/8 – ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ – 21.30 – ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΕΞ
ΔΕΥΤΕΡΑ 8/8 – ΗΛΙΔΑ – 21.30 – ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΗΛΙΔΑΣ
ΠΕΜΠΤΗ 18/8 – ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ – ΘΕΑΤΡΟ ΛΙΜΕΝΟΣ – 21.00
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19/8 – ΠΡΕΒΕΖΑ – 21.00 
ΚΥΡΙΑΚΗ 21/8 – ΚΟΖΑΝΗ – 21.00 
ΔΕΥΤΕΡΑ 22/8 – ΓΡΕΒΕΝΑ – 21.00
ΤΡΙΤΗ 23/8 – ΓΙΑΝΝΕΝΑ – ΘΕΑΤΡΟ ΦΡΟΝΤΖΟ – 21.00
ΤΕΤΑΡΤΗ 24/8 – ΑΓΡΙΝΙΟ – 21.00 
ΠΕΜΠΤΗ 25/8 – ΑΓΡΙΝΙΟ – 21.00
ΣΑΒΒΑΤΟ 27/8 – ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ – 21.00
ΔΕΥΤΕΡΑ 29/8 – ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ – 21.00
ΤΕΤΑΡΤΗ 31/8 – ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ – 21.00 – ΘΕΑΤΡΟ ΝΤΑΜΑΡΙ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

ΠΕΜΠΤΗ 1/9 – ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ – 21.00
ΣΑΒΒΑΤΟ 3/9 – ΒΕΑΚΕΙΟ – 21.00

Κείμενο του Θέμη Μουμουλίδη για τον Άμλετ

Ο ΑΜΛΕΤ
των Ουίλιαμ Σαίξπηρ / Γιώργου Χειμωνά
και η ετοιμόρροπη εποχή

«Αυτοί οι πρίγκηπες πεθαίνουν από την σκοτεινή τους δόξα
Νικώντας χάνονται    σε αμίλητες μάχες
ενός πολέμου   που ποτέ δεν φτάνουν ως εμάς»
ΦΟΡΤΕΜΠΡΑΣ [ Ε΄πράξη ]

Υπάρχει μια μυστική, ανομολόγητη συνάντηση στην περίπτωση του Άμλετ. Μια συνάντηση στην περιοχή της μεταφυσικής. Ο Γιώργος Χειμωνάς και ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ συναντώνται και συνομιλούν.
Θέμα τους η ανθρώπινη ανεπάρκεια. Πως αλλιώς να ερμηνεύσεις το εκρηκτικής ευστοχίας, ποίησης και ευαισθησίας κείμενο/μετάφραση του Χειμωνά για τον Άμλετ του Σαίξπηρ; Με δεδομένο πως ο Γιώργος Χειμωνάς ελάχιστα αγαπούσε την αγγλική γλώσσα και ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ κατά πάσα πιθανότητα αγνοούσε την γαλλική, που γνώριζε ο Χειμωνάς, η συνάντηση αποκτά διαστάσεις μεταφυσικού θριάμβου.

Όσες προσεγγίσεις κι αν επιχειρήσεις στον Άμλετ, και αυτές τείνουν στο άπειρο, από όποια ιδεολογική ή αισθητική οπτική κι αν αντιμετωπίσεις  τον ήρωα και τον κόσμο που τον περιβάλλει, αισθάνεσαι κάποια στιγμή ότι προσκρούεις σ’ έναν σκοτεινό, αδιαπέραστο πυρήνα, ανίσχυρος να ερμηνεύσεις το ανερμήνευτο. Πώς μπορεί, ακόμη και η πιο πολυεπίπεδη,  σύνθετη ανάγνωση να ερμηνεύσει τον κόσμο; 
Πως φτάνεις στο μέλλον;

Στον Άμλετ ο Σαίξπηρ πρώτα και ο Γιώργος Χειμωνάς στιγμές αργότερα, μέσα στο άπειρο που είναι ο χρόνος, μοιάζει να αλληλοσυμπληρώνονται και μοιάζει να τα έχουν πει όλα… Σε δείπνο μυστικό η παράξενη συνομιλία ολοκληρώθηκε, το κείμενο αποκαλύφτηκε, πολυδιάστατο, δίχως σχήμα, δίχως όρια, ξεφεύγει από την αλληλουχία των συνειρμών γίνεται λυτρωτικό και εφιαλτικό ταυτόχρονα. Καταγελά το πεπερασμένο.
Μένει στον αναγνώστη και στον σύγχρονο δημιουργό η αφορμή για ένα ταξίδι, στον χρόνο της ανθρώπινης αγωνίας, εκεί όπου δεν υπάρχει καλό και κακό, δεν υπάρχει ο εφησυχασμός καμιάς «κατάκτησης». 

«Μη θυμώνεις που είμαι αθώος σε τέτοιους παράνομους
εχθρικούς καιρούς »

Σε τέτοια «παράνομη και εχθρική» εποχή αναζητήσαμε την περιπέτεια του Άμλετ, έρεισμα και παραμυθία σ’ έναν κόσμο που γέρνει – γκρεμίζεται…
Ο κόσμος μας κατάγεται από έναν όχι ιδιαίτερα μακρινό μεσαίωνα. Συχνά επιστρέφει σ’ αυτόν. Τα πολιτεύματα και οι ιδεολογίες αποδείχθηκαν ανίσχυρα να βελτιώσουν τη συνείδηση της κοινωνίας. Ίσως γιατί αυτό εξυπηρετούσε κάθε «σύστημα εξουσίας».  Η ύλη αντικαθιστά την ιδέα. Τα κέντρα λήψης αποφάσεων παραμένουν σκοτεινά. Ελεύθεροι κυκλοφορούν οι Κλαύδιοι και οι Πολώνιοι, «στην αγορά πουλιούνται οι νόμοι».

Ένας κόσμος ετοιμόρροπος, γερασμένος, κρατάει μονάχα το στίγμα της ηδονής, κρατάει ακόμη τον αυτοσκοπό της κατάκτησης, αφήνοντας παντού τάφους ανοιχτούς, συνειδήσεις μετέωρες που ποτέ δεν θα συναντηθούν με την αλήθεια. Η αλήθεια παραμονεύει πάντα σε ξένο χρόνο. Στους διαδρόμους της σκέψης και των κυβερνητών, περιφέρονται Πολώνιοι, Ρόζενκραντζ και Γκίλδενστερν. Και πάντα θα υπάρχει μια Οφηλία εξιλαστήριο θύμα κάθε εποχής που θα οδηγείται στην τρέλα –αδυνατώντας να κατανοήσει το αδιανόητο-  και τελικά στην αυτοχειρία.
Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας πτώσης…

Είναι δελεαστικό και ταυτόχρονα προκλητικό να αναφέρεσαι σε μια χώρα που καταρρέει, με διαρκώς επιταχυνόμενη ταχύτητα που λες δεν γίνεται, θα χαθεί στο χρόνο, ακολουθώντας τον νόμο της αδράνειας… Να μιλάς για μια κοινωνία που της έχει αφαιρεθεί, με χειρουργική ακρίβεια και μεθοδικότητα, η πεμπτουσία της ύπαρξής της. Η συνείδηση και ο ιστορικός χρόνος.
Δανία θα ονομάζεται πάντα η χώρα. Αυτή θα σαπίζει… Δανία, κάθε οντότητα που καταρρίπτεται εκ των έσω.
Οι διαφορές μας ορατές…

Εμείς, συνεχίζουμε να ελπίζουμε, να ονειρευόμαστε, άσχετο αν αντιστεκόμαστε και αδιάφορο ως πότε. Έχουμε άλλωστε την υπεροχή ως προς τους Δανούς εκείνους.
Ζούμε και συμπεριφερόμαστε ως αθάνατοι.
Κοινό μας σημείο το γεγονός πως κι εμείς ποτέ δεν θα μάθουμε την αλήθεια. Θα παραμένουμε πολίτες-επιβάτες μιας γεωγραφικής περιοχής, μακριά από το κύτταρο της καταγωγής μας. Πολίτες μιας χώρας ιδέας που υπήρξε κάποτε.

Ελπίδα μας πως, ίσως κάποτε, εμείς συνειδητοποιήσουμε πως ένας Φορτεμπράς παραμονεύει στις παρυφές των ονείρων και του μέλλοντός μας.

Θα μπορούσα να φανταστώ τον Φορτεμπράς, ως τον εγκέφαλο μιας πολυεθνικής που στο μέλλον θα αγοράζει κάθε κοινωνία που προσφέρεται σε τιμή ευκαιρίας, μιας κοινωνίας όπου έχουν πτωχεύσει οι αξίες… Θα μπορούσα επιπλέον να εικάσω πως το μοντέλο που εισάγει ο αλαζονικός Φορτεμπράς  «στη νέα εποχή» είναι αυτό της «Εταιρείας-Κράτους». Λίγο πριν το τέλος της ιστορίας των λαών και στην αρχή ενός νέου πολιτισμού, χρηματιστηριακών αξιών, όπου ο άνθρωπος θα σημειώνεται στους κωδικούς των ισολογισμών, ως αύξων αριθμός… Προϊόν, ίσως, ανεπαρκών ονείρων…

Άλλωστε όπως έλεγε ο Μπρεχτ: «οι καινούργιες εποχές δεν αρχίζουν αμέσως»… Έτσι ποτέ δεν θα καταλάβουμε πότε άρχισε η δική μας «καινούργια εποχή»…

Όμως τι στ’ αλήθεια καταλαμβάνει ο Φορτεμπράς; Εισβάλοντας σ’ ένα νεκροταφείο, τι άλλο καταλαμβάνει από μια κοινωνία νεκρών συνειδήσεων, αξιών και ονείρων…
Σ’ αυτόν τον κόσμο εισάγεται ο Άμλετ.

Άγγελος δαίμονας. Αισθάνεται τη διάστασή του με τον κόσμο. Αντιλαμβάνεται την ανθρώπινη ανεπάρκεια. Όμως ελάχιστα θα έπραττε για ν’ αλλάξει τον κόσμο. Εκδικείται τον χρόνο αρνούμενος ν’ αλλάξει οτιδήποτε σ’ αυτό που συνειδητοποιεί πως καταρρέει…

Η μουσική του Άμλετ, είναι μια επιτάφια ροκ μπαλάντα. Ακολουθεί τη δράση της παράστασης. Ποτέ δεν θα ολοκληρωθεί… Στιγμές μονάχα που, πάνω στον οίστρο, διακόπτονται από μια ανελέητη πραγματικότητα, για να επανέλθουν λίγο αργότερα ως παράπονο μιας ανέκφραστης έκφρασης…

Στην παράσταση μας, υπάρχει μια αντιμετάθεση σκηνών σε μια προσπάθεια να αφηγηθούμε το έργο υπερασπιζόμενοι την δική μας εκδοχή. Οι ήρωες έχουν συχνά μια οριακή συμπεριφορά. Επιχειρούμε να «χτίσουμε» έναν κόσμο και σ’ αυτόν τον ήδη παραπαίοντα κόσμο να εισάγουμε τον αγγελικά δαιμόνιο Άμλετ.

Ως τον αθώο μιας παράνομης και εχθρικής εποχής…

ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ
Ιούνιος 2011