Afrika Bambaataa: O θρύλος του hip hop λίγο πριν το live του στην Αθήνα

Του Γιώργου Βουδικλάρη

Δεν μιλά κανείς κάθε μέρα με κάποιον που πρωτοστάτησε στη δημιουργία μιας παγκόσμιας κουλτούρας – γιατί τέτοια είναι το hip-hop: υπάρχει

γαλλικό hip-hop, ελληνικό, ρώσικο, τούρκικο. Του το είπα. Ο Afrika Bambaataa ξεκίνησε, λοιπόν τη συνομιλία μας στέλνοντας την αγάπη του στην «ελληνική του οικογένεια», κι απαντώντας με σεμνότητα στην αρχική μου φιλοφρόνηση: «Είμαι ταπεινός μπροστά στο Μεγάλο Δημιουργό γι αυτό που φτιάξαμε. Προσπαθούμε να κάνουμε τους ανθρώπους χαρούμενους, να απολαμβάνουν τη ζωή. Γι αυτό το κάναμε».

Ο Afrika Bambaataa μεγάλωσε στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης την εποχή που συνέβαιναν όλα: Μαύροι Πάνθηρες, αγώνες για τα δικαιώματα των έγχρωμων αμερικανών. Η οικογένειά του συμμετείχε ενεργά μέσω της ακτιβίστριας μητέρας του και του θείου του. Στο σπίτι του ακουγόταν, θυμάται και πολλή μουσική: funk, jazz, calypso, soca, reggae, latin, rock. Πήγαινε σε συναυλίες των πρωτοπόρων του funk: Sly and the Family Stone, Parliament του George Clinton, και φυσικά του James Brown. Με τους δύο τελευταίους έμελλε να συνεργαστεί: «Ήταν συναρπαστικό, διασκεδαστικό, απολαυστικό, και πολύ μεγάλη τιμή», είπε.

Στη γειτονιά του, κάθε έγχρωμος νέος που σεβόταν τον εαυτό του ανήκε σε συμμορία. Ο Afrika Bambaataa, μέλος των Black Spades, έφτασε μέχρι το βαθμό του Πολέμαρχου. Ένα ταξίδι στην Αφρική, και η έμπνευση που άντλησε από τους αγώνες των Ζουλού, του χάρισαν το όνομά του, και τον οδήγησαν στην ενωτική του δράση, που έφερε ειρήνη μεταξύ των συμμοριών.

Χρησιμοποίησε την hip-hop κουλτούρα  – της οποίας υπήρξε και νονός, αφού αυτός της χάρισε αυτό το όνομα – για να τραβήξει τους νέους από τη βία του δρόμου και των συμμοριών. Ο ήχος των MCs, μπολιασμένος από τους ηλεκτρονικούς πρωτοπόρους Kraftwerk, τους Ιάπωνες Yellow Magic Orchestra, τα σάουντρακ των ταινιών του Τζων Κάρπεντερ, το funk του James Brown κι ένα καταιγιστικό ρυθμό, γέννησαν το electro funk πρώτο χιτ: Planet Rock (1982).

Αν και προερχόμενοι από διαφορετικούς μουσικούς κόσμους, η hip-hop και η πανκ επικοινωνούσαν ανέκαθεν. Το κοινό της κάθε μιας εκτιμούσε την άλλη ως στάση ζωής, ως ενέργεια και ως κοινωνική επιλογή. Ίσως γι αυτό και η συνεργασία ανάμεσα στο πρότζεκτ του Afrika Bambaataa Time Zone και τον John Lydon  – πρώην Rotten των Sex Pistols – το 1984 υπήρξε έκπληξη μόνο ηχητικά…

Συνομιλώντας με τον Afrika Bambaataa, διαπιστώνει κανείς να επανέρχονται συνεχώς στο λόγο του έννοιες όπως: δικαιοσύνη, Δημιουργός, οικογένεια, ευτυχία, ειρήνη. Οι παραδοσιακές αξίες επαναπροσδιορίζονται, ίσως για να ξαναποκτήσουν το χαμένο τους περιεχόμενο. Το μόνο σίγουρο είναι πως λίγοι καλλιτέχνες δικαιούνται να τις χρησιμοποιούν όσο αυτός, που αγωνίστηκε για τόσους σκοπούς: για την απομάκρυνση των εμπόρων ναρκωτικών από την περιοχή του όταν ήταν στη συμμορία, για την απελευθέρωση του James Brown όταν αυτός ήταν φυλακισμένος, ενάντια στο απαρτχάιντ στη Ν. Αφρική, για την αποφυλάκιση του Νέλσον Μαντέλα, ενάντια στη βία στους δρόμους της πόλης. Οι λέξεις μοιάζουν να δικαιώνονται βγαίνοντας από τα δικά του χείλη. «Σήμερα ο σκοπός είναι να κάνεις τον άλλο να σκεφτεί», μου είπε, «για την οικονομική ανισότητα, την ελευθερία του λόγου, την καταστροφή της Μητέρας Γης, που είναι το μεγαλύτερο από όλα τα προβλήματα».

Αναρωτήθηκα αν, όπως πολλοί άλλοι έγχρωμοι καλλιτέχνες που συνομίλησα μαζί τους, όπως οι Public Enemy ή ο Jack de Johnette, είχε καταθέσει κι εκείνος τις ελπίδες του για αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ στην εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα.

«Ποτέ δεν εναποθέτω τις ελπίδες μου σε ένα μόνο άνθρωπο. Τις εναποθέτω στο λαό. Όταν ο λαός δεν αντέχει άλλο αυτό που συμβαίνει, όπως συνέβη παλιότερα στη Ν. Αφρική, την Παλαιστίνη, όπως συνέβη τώρα στην Τυνησία ή την  Αίγυπτο, ή μελλοντικά στην Ελλάδα,  όταν ο λαός δεν αντέχει το πνεύμα του Θεού κινείται μαζί του, και τότε συμβαίνουν οι αλλαγές».

Προσυπογράφω και υποκλίνομαι.

Και τον αναμένω. Παρασκευή, 4 Μαρτίου στο Fuzz.